نوجوان دورهای سراسر نیاز را سپری میکند. دورهای که نیازهای جدید بروز کرده و نوجوان خود را با تقاضاهای نو روانی و جسمی روبرو میبیند. گاهی خویشتن را به دلیل بروز برخی از نیازها سرزنش کرده و زمانی دیگر برای یافتن پاسخی مناسب به نیازهایش در دنیایی از ابهام و ندانم کاری، به همسالان پناه میبرد تا شاید بتواند اطلاعاتی درخور نیازش دریابد. زمانی هم خویشتن را به دست اطلاعات متنوع اینترنتی و وبلاگی میسپارد تا از آن مسیر رهنمودهای لازم را دریافت کند. از آنجا که خود هنوز قدرت تشخیص درست از نادرستی را به خوبی دارا نیست، گاهی در انبوه اطلاعات خویشتن را تنها و درمانده احساس میکند. در این نقطه است که وجود فردی آگاه به مسائل نوجوان و خیرخواه او ضروری است و مبلغ توانمند میتواند همان گمشدهای باشد که او به دنبالش میگردد. با بیان این مقدمه، ضرورت آشنایی با نیازهای نوجوان برای شما مبلغ گرامی شفافتر شده و مسئولیت شما در مدیریت اطلاعات نوجوان و ارائه اطلاعات دینی در زمینه نیازهای او مشخص میگردد. از این رو به بیان گوشهای از نیازهای نوجوان پرداخته و راهکارهای صحیح تأمین این نیازها را تبیین مینماییم.
1.نياز به سازگاري با تغييرات بدني
یکی از نیازهای اساسی نوجوان، فراگیری روشهایی است که در آن بتواند با تغییرات بدنی خود کنار بیایید. نوجوان از رشد ناگهانی و نامتقارن خود شاکی است. هر گاه که به آینه نگاه میکند، از اینکه صورت بزرگش نسبت با سایر اعضای بدن، خودنمایی میکند احساس بدی دارد. جوشهای دوران نوجوانی هم مشکلی است که فکر او را به خود مشغول کرده است. تمایلات جنسی ناشی از تولید هورمونهای جنسی هم او را نگران کرده است. درباره دختران نیز بروز دوره ماهانه بدون آمادگی و اطلاع قبلی آنها را گاهی دچار وحشت مینماید. در این مسیر، یکی از بهترین هدیههایی که همراهان نوجوان میتوانند برای مخاطبان خود داشته باشند، دادن اطلاعات اولیه درباره تغییرات بدنی ناشی از بلوغ است؛ تغییراتی که در اشکال جسمی، جنسی، عاطفی و روانی خود را نشان میدهند. میتوان نوجوان را ترغیب به مطالعه کتابهایی در این باره نمود؛ مانند کتابهایی که درباره بلوغ دختران یا پسران نوشته شده است. آگاهی از این تغییرات، اولین گام سازگاری است. پس از این آگاهی اولیه نوجوان در مییابد که نیازمند اعمال مدیریتی جدید بر حالتهای خویشتن است و او میباید با مدیریت تغذیه، نگاه، ارتباط، مطالعه و دیگر ابعاد مورد نیاز، خود را در عبور موفق از این تغییرات، کامیاب سازد.
2. نیازهای معنوی
جهش معنوی در نوجوان، جدی است. با وارد شدن کودک به دنیای پر رمز و راز نوجوانی، بیداری فطری و معنوی خاصی در او رخ میدهد. او در جستجوی خداست و تلاش میکند تا رفتار خود را به گونهای تنظیم کند که آرامش معنوی را به دست آورد. از این رو کوچکترین لغزش نوجوان از مسیر درست، سبب بروز احساس گناه شده و او را به ناآرامی میکشاند. در این دوره سنی، گرایش به فضائل و کمالات از قوت بالایی برخوردار است و فرصتی پربها برای فعالان مذهبی است تا در کنار نوجوان نیاز او به ايمان مذهبي، تمرين عبادات و فراگيري احكام اسلامي را تأمین نمایند. مبلغان دینی میتوانند با تفهيم مسائل ديني و معنوي به زبان ساده و آسان، نياز نوجوان به ارتباط و انس با خداوند و راز و نياز با معبود يگانه را به رسمیت شناخته و در تحقق آن شریک باشند. لازم است در یک برنامه مختصر و هدفمند مجموعهای از ابعاد سه گانه دین، به نوجوان آموزش داده شود و در جلساتی مبلغ گرامی، پاسخگوی سؤالات نوجوانان باشد. برای تداوم این برنامهها، میتوان نوجوان را با مراکز پاسخگویی دینی مرتبط نمود و منابع دینی مناسب را به او معرفی کرد.
ابراهیم اخوی-مشاور
ادامه دارد….
3. از تنبيه در كنار تشويق استفاده كنيد
مربيان مي گويند: رشد انسان درگرو بيم و اميد است. تنبيه بدون تشويق و تشويق بدون تنبيه، خطرآفرين است. از هر دو، بايد به طور متعادل، استفاده شود.
برخي از پدران و مادران در اين مورد، يكجانبه عمل ميكنند، يا بيش از اندازه از تنبيه استفاده کرده و دنيا را در نظر كودك، بد جلوه ميدهند و برخي ديگر فقط از تشويق و بهبه و چهچه! بهره ميگيرند و تنبيه، هر چند جزئي، در قاموس تربيتي آنها جايي ندارد، كه اين روش نيز خطرناك است.
درشتي و نرمي به هم در به است چو رگ زن كه جراح و مَرهم نه است
4. در تنبيه زيادهروي نکنيد
تنبيه، عامل رشد نيست و به كودك رفتار درست را نميآموزد، بلكه فقط بازدارنده از خلاف است و از روي ناچاري و به عنوان آخرين عاملتربيتي، از آن استفاده ميشود؛ براي همين تا حد امكان بايد بكوشيم از تنبيه، استفاده نکنيم، زيرا استفاده زياد از تنبيه، علاوه بر آثار مخرب آن، از اثرش نيز ميكاهد. هر اقدامي اگر هم مؤثر باشد، با استفاده بيش از حد، اثرش را از دست ميدهد. مادر برای هر کار اشتباه وحيد، او را به داخل اتاقش میفرستاد. بعد از مدتی متوجه شد که وحيد به راحتی کار بدش را انجام میدهد و قبل از آنکه حتی به او بگویند، به اتاقش میرود.
5. تنبيه را به تعويق نيندازيد
اگر قصد تنبيه كودكتان را داريد، درست پس از رفتار ناپسندش، اين كار را انجام دهيد، زيرا رفتار انسان را پيامدهاي بدونوقفه، كنترل ميكند (که اين پيامدها ميتوانند مثبت يا منفي باشند)، پس صبر نكنيد تا «بابا بياد خونه»! هر تنبيهي اثرش را با گذشت زمان از دست ميدهد و ممكن است كودك نتواند ارتباط تنبيه با عمل ناپسندش را درك كند.
6. ثابتقدم باشيد و هماهنگی خود را حفظ کنید
تنبيه مؤثر، نهتنها يك تنبيه بدون وقفه است، بلكه تنبيهي است كه براي كودك قابل پيشبيني باشد. تنبيه بايد در تمام مواردي كه آن رفتار ناپسند سر ميزند، انجام شود. اگر به كودكتان گفتهايد كه در صورت پرتكردن عروسكش، آن را از او خواهيد گرفت، پس از هربار پرتكردن به وعدة خود عمل كنيد تا هميشه منتظر پيامدهاي رفتار ناپسند خود باشد.
علاوه بر ثبات، والدين بايد در امر تربيت با يکديگر هماهنگ باشند. مادر با دیدن چهرة ماژیکی وحید شروع کرد به دعوا کردنش، اما پدر تا وحید را دید، صدای خندهاش بلند شد! اختلاف والدين در امر تربيت، کودک را دچار تعارض ميکند. اگر پدر به خاطر خطايي کودک را توبيخ کرده، اما مادر در حضور پدر از او طرفداري کند، طبيعي است که توبيخ سنجيده يا حتي نسنجيدة پدر، بياثر شده و کودک دچار تعارض ميشود؛ که آيا رفتارش درست بوده يا اشتباه. به همين دليل، هماهنگي والدين در امر تربيت، نقشي اساسي داشته و والدين نبايد به هيچوجه نسبت به آن بيتوجهي کنند.
7. براي اصلاح رفتار به كودك فرصت دهيد
هدف از تنبيه، اصلاح رفتار كودك است، پس بايد به او فرصت دهيد تا آموختههايش را نشان دهد. اگر تنبيه طول بكشد ممكن است كودك فرصت پيدا نكند كه رفتارخود را اصلاح كند. وقتي كودك براي چندمين بار دير به خانه ميآيد، ممكن است عصباني شويد و براي يك ماه اجازة بيرون رفتن از خانه را به او ندهيد. در اين يك ماه او نميتواند نشان دهد، كه زود برگشتن به خانه را آموخته است و آنقدر از اين تنبيه ميرنجد كه پنهاني از خانه خارج ميشود. اما اگر تنبيه او چنين بود که ميبايست براي دو روز، بلافاصله پس از تعطيلشدن از مدرسه به خانه ميآمد، روز سوم فرصت ميداشت تا اصلاح رفتار خود را نشان دهد و ظرف يک ماه اعتماد شما را جلب کند.
مجید همتی-مشاور
ادامه دارد….
اصول مهيا کردن محيطي مناسب براي درس خواندن فرزندان در خانه
شما فرزند خود را خوب ميشناسيد و با عادات او آشناييد. لازم نيست به فرزندتان خيلي سخت بگيريد. برخي از دانشآموزان علاقه دارند در کنجي بنشينند و درس بخوانند، عدهاي ديگر زير ميز يا برخي اشياء راحتترند، اما اگر سال اولي است که فرزندتان مطالعه را آغاز کرده توصيه ميکنيم براي درس خواندن او مکاني ثابت را مهيا کنيد و از او بخواهيد پشت ميز مطالعه درس بخواند. ميز مطالعه را در اتاقي ساکت و ساده قرار دهيد. دکور اتاق مطالعه را مرتب تغيير ندهيد و ترجيحا از وسايل تزييني مانند قاب عکس يا مجسمه يا عروسکها که يادآور خاطرهاي براي فرزندتان هستند، استفاده نکنيد تا حواس او در هنگام مطالعه مرتب پرت نشود. زاويه تابش نور را هم در نظر بگيريد. ميز را در جايي از اتاق قرار ندهيد که سايه فرزندتان روي کتاب بيفتد و آن را تاريک کند.
کجا درس بخوانم؟
مقام معظم رهبري
احساسات و نيازهاي اصلي در همه يکسان است. در اينجهت يک ثروتمند مثل يک فقير است، هر دو دلشان ميخواهد وقتي وارد خانه شدند، خانه به آنها آرامش و امنيت و احساس راحتي و آسودگي بدهد. اينرا همة مردها ميخواهند. همة زنها هم ميخواهند وقتي شوهرشان وارد خانه شد، خانه را پر از شيريني و شادي کند که خانه برايشان محيط راحت و شادي شود، زيرا هر دو خستگي دارند؛ زن کارهايي دارد و مرد هم کارهايي. حالا مرد در چالشهاي زندگي و زن هم يا در چالشهاي زندگي و کارهاي سياسي يا در خانه و يا تربيت فرزند، هر دو خستهاند. وقتيکه زنو شوهر در پايان کار روزانه يا در وسط روز به هم ميرسند و همديگر را ميبينند، هر دو از هم توقع دارند که بتوانند محيط را شاد، سرزنده، قابل زيست و رفعکننده از خستگي بسازند، اين توقع به جايي است. اگر بتوانيد اين کار را بکنيد زندگي شيرين خواهد شد.
دکتر افروز
زن و شوهر باید برای حسن تأمین نیازهای همدیگر تلاش کنند. وقتی که نیازهای فطری، به نحو مطلوب تأمین شد، نشاط صددرصد ایجاد میشود. نشاط واقعی در سایه حسن تأمین نیاز فطری بشر به شیوه مطلوب و مشروع است. به عنوان مثال، خدا انسانها را محبتپذیر و اخمگریز آفریده است. انسانها تشویقطلب و تنبیهگریز، تکریمطلب و تحقیرستیزند و خودشیفتگی دارند، همه انسانها دوست دارند تا ابد زندگی کنند. کسی که دوست دارد بمیرد، افسرده است. نشانههای افسردگی آرزوی مرگ است. همسر من دوست دارد محبوب و مورد تکریم من باشد، نیازهای فطری و روانی دارد، به جاذبه کلامی نیاز دارد. یکی از راههای تکریماش این است که خوب صدایش کنم. همسر دوست دارد که در کنار دیگران هم تکریم شود. اگر با نگاه و کلام تکریمآمیز که بیانگر اوج محبت و عشق است و نشاط میآورد به او نگریستیم و با او سخن گفتیم، جاذبه ایجاد میکند، اما اگر انسان خدای ناکرده لطافتهای کلامش برای دیگران باشد، ولی برای همسرش نباشد، جاذبه ایجاد نمیشود. این نیاز بشر است.
همه دوست دارند مورد احترام قرار گیرند. کدام یک از خانمها و آقایان دوست ندارند همسرشان مؤدب، مهربان و صمیمی صدایش کند؟ همه دوست دارند. چه کسی دوست ندارد وقتی از خانه بیرون میرود، همسرش جلو پایش بایستد و وقتی برمیگردد، به استقبالش بیاید؟ اینها نیازهای بشر است. نیازهای شناختی، بصری، کلامی، رفتاری و جنسی همسران متقابل است. اگر این نیازها به شیوه مطلوب و مشروع در خانواده تأمین شود نشاط به مراتب بیشتر میشود. خیلی از مواقع، عادتهای ما نمیگذارد به ارزشها بپردازیم. ارزشها را قربانی عادتها میکنیم. حضرت علی(ع) فاطمهزهرا(س) را با واژههای حبیبتی، زهرا، امالحسن و واژههای خوب صدا میکردند.
آيتالله ابراهيم اميني
اگر مرد يک ماه در منزل بماند و همة امور خانهداري و بچهداري را بر عهده بگيرد آنوقت قدر عافيت را ميداند و به زحمات طاقتفرساي زن پي ميبرد.
زن همة اين زحمات را تحمل ميکند، حرفي هم ندارد ليکن از شوهرش انتظار دارد که قدر زحماتش را بداند و قدرداني و تشکر کند. دوست دارد خودش و ذوق و سليقهاش همواره مورد توجه شوهرش باشد. آقاي محترم! وقتي وارد خانة نظيف وتميز و منظم ميشوي چه مانعي دارد از زحمات و ذوق و سليقه همسرت ستايش کني؟
چه مانع دارد موضوع بچهداري او را که حقا کار بسيار دشوار و با اهميتي است همواره مورد نظر داشته باشي و گاهگاه از زحمات طاقتفرساي او تشکر نمايي؟ از اين نکته غافلي که قدردانيهاي تو چه نيرويي به او ميبخشد و چگونه براي کار و کوشش و فداکاري آمادهاش ميگرداند؟ اگر اصلا به کارهاي همسرت توجه نداشته باشي و هيچگاه سپاسگزاري نکني کمکم از زندگي دلسرد ميگردد و پيش خودش فکر ميکند چه فايده دارد من در اين خانه و براي اين شوهر نمکنشناس زحمت بکشم؟ تدريجا نيروي کار و کوشش را از دست ميدهد و به کارهاي منزل بيعلاقه ميگردد. آنوقت داد و فريادت بلند ميشود که همسرم به زندگي علاقه ندارد و به وضع منزل نميرسد.
اگر چنين شد بدان که خودکرده را تدبير نيست. تقصير از جانب توست که زنداري را بلد نبودهاي! اگر يک نفر بيگانه يک مرتبه کار کوچکي براي تو انجام داد، دهها مرسي و تشکر نثارش ميکني ليکن از زحمات شبانهروزي همسرت غفلت داري! حاضر نيستي با يک سپاسگزاري مفت و مجاني دلش را شاد و خستگيهايش را برطرف سازي؟
شرايطي كه در تنبيه بايد رعايت شود
اساس تربيت، تشنهكردن كودك نسبت به رفتار درست است. اگر تربيت، توأم با عشق نباشد، بهترين پيامها با مقاومت منفي و بيزاري كودك مواجه خواهد شد. آري، با توجه به اينكه آدمي همواره گرفتار غفلت است، در برخي موارد نادر ميتوانيم، از تنبيه به عنوان عامل هشداردهنده، استفاده كنيم.
البته از تنبيه بايد، بسيار اندك، ماهرانه و ظريفانه استفاده کرد و استفادة بيرويه از آن زيانهاي بسياري در پي دارد. به همين منظور، براي تنبيه شرايطي لازم است كه در ادامه به آنها اشاره ميکنيم.
1. به مراتب تنبيه توجه داشته باشيد
تنبيه بايد از مرحلة ضعيف آغاز شود و اگر مؤثر نيفتاد، ميتوان از مرحلة بعد استفاده كرد؛ براي مثال، جايي كه با تنبيه غيربدني مشكل حل ميشود، استفاده از تنبيه بدني، هم خطرناك و هم لغو است و يا اگر با يك نگاه خشمآلود، كودك آگاه ميشود، نبايد از كنايه و پرخاش استفاده کرد. ما در بالا روشهاي مختلفي براي مقابله با بدرفتاري كودك بيان كرديم كه والدين ميتوانند با توجه به شرايط كودك خود، روش مناسب را به كار گيرند.
متأسفانه نه شما، که برخي از والدين، بدون در نظر گرفتن اين شرايط، از ابتدا به سراغ شديدترين نوع تنبيه ميروند و از آن پي در پي استفاده ميكنند كه نتيجة كار آنها كودكي عقدهاي و لجوج خواهد بود.
2. تنبيه را با شرايط سني کودک تطبيق دهيد
تنبيه بايد با توجه به سن کودک اعمال شود. در هر مقطع سني برخي رفتارهاي کودک طبيعي است که والدين بايد از کنار آنها گذشته و با به کارگيري روشهاي درست، آن مرحله را پشت سر بگذارند، و تنبيه در اين موارد نه تنها سازنده نميباشد بلکه نقشي خرابکننده نيز دارد.
كودكان يك تا سه ساله خوشحال از آزادي تازه به دست آمده، مي خواهند هر كاري را خودشان انجام دهند، و جان كلام آنها اين است كه «خودم انجام مي دهم». بنابراین بايد به آنها اجازه دهيم تا كاري را كه مي توانند، انجام دهند. دربارة این کودکان به جاي گفتن «نه»، «نمي تواني»، «دست نزن» و … مي توان از روشهاي پيشگيرانهاي همچون پرتکردن حواس، جايگزيني و امکان انتخاب دادن بهره گرفت.
در اين مرحله والدين بايد با درک درست از موقعيت کودک، ضمن تشويق او اجازه دهند تا خودش کارهايش را انجام داده و احساس استقلال در او شکل گيرد. اما اگر همواره با خواستههاي او مخالفت شود و او خود را در فعاليتهايش ناموفق ببيند، احساس بيکفايتي و شرم خواهد کرد. اگر کودک اين مرحله را به درستي بگذراند در آينده فردي خوشبين همراه با حسن نيت و ارادة قوي خواهد شد.
يکي از ويژگيهاي کودکان سه تا شش سال، کنجکاوي دربارة دنيايي است که در آن زندگي مي کنند. مخلوطكردن شكر با نمك، برای كودك چهارسالهاي كه مي خواهد بر دامنة اطلاعاتش بیفزاید هرگز كار عجيبي نيست. نقاشيكردن روي ديوارها براي یک كودك پنج ساله، اقدامي بينظير براي تزيين اتاق به شمار مي آيد. بازكردن اشيا و لوازم براي اطلاع از چگونگي كار آنها، يكي از فعاليتهاي مورد علاقة كودكان پيشدبستاني است. كار مورد علاقة بچههاي اين سن و سال، كند و كاو است. اگر به اين کودکان بر چسب «خودخواه» و «بيملاحظه» بزنيم، بعيد نيست که در آینده همينگونه شوند. کودکان در اين سن به بازي علاقة فراوان دارند. شيطنت و بازيگوشي كودكان را در اين سن نبايد دلیل بيادبي آنان دانست و در صدد تنبيه آنها بر آمد، بلكه تنها بايد کوشید اين رفتارها به آنان صدمهاي نزند و آن را هدايت كرد. رسولخدا (ص) فرموده است: «بازيگوشي و شيطنت بچه در دوران كودكي، نشاندهندة فزوني عقل او در بزرگسالی است».ادامه دارد….
مجید همتی-مشاور
هر یک از دورههای سنی انسانها را با مشخصاتی میتوان شناخت. دوره نوجوانی نیز از این قانون جدا نیست. در این دوره سنی ما با ویژگیهایی روبرو میشویم که تفاوتهای جسمی و روانی نوجوان را نسبت به دوره قبل از آن نمایان میسازد. در این بخش به قدر امکان با پارهای از این مشخصات آشنا میشویم.
1. خود محوری
نوجوان با ورود به این دوره، دچار نوعی خودمحوری میشود. یعنی کودک حرف شنو و دیگر پیرو قبلی تبدیل به فردی میشود که دوست دارد نظرات و سلیقه خود را پیاده کند. این ویژگی نوجوان را دچار خودخواهی و خودشیفتگی میکند و تحمل آن برای کسانی که هنوز تغییرات فرد را باور نکردهاند، اندکی دشوار است. به دنبال این تحول، نوجوان در شرایطی انزوا طلب شده و از جمع دوری میکند. او برای هماهنگ شدن با تغییرات درونی خود، به خویشتن پناه میبرد و نیاز به تنهایی به سبد نیازهای وی افزوده میشود. از مهمانیها و مجالس عمومی طفره میرود و والدین خود را در بسیاری از موارد همراهی نمیکند. همین ویژگی سبب عصبانیت عدهای از والدین شده و آن را به پای تمرد و گردنفرازی کودک دیروز و نوجوان امروز میگذارند و با این بینش نادرست ضوابط سخت و دور از انتظاری را بر نوجوان پسر و دختر خود اعمال میکنند، چون معتقدند برای کنترل آنها باید از قدرت استفاده کرد و روحیات فرد مورد نظر برای آنها اهمیت چندانی ندارد. عدهای دیگر از والدین که در طول پرورش فرزند خود از گروه سهلگیران به حساب میآمدند و کاری به مسائل تربیتی فرزند خود نداشتهاند، با مشاهده چنین حالاتی از فرزند خود، بهانه را تمام شده میدانند و به خیال اینکه دیگر حریف فرزند خود نمیشوند، با رها کردن او ضربات جبران ناپذیری به آیندهاش وارد میسازند. در حالیکه راه میانهای هم وجود دارد و آن تلاش والدین و دیگر همراهان نوجوان برای درک این فضای جدید و ورود به آن با توجه کردن به روحیه حساس نوجوان است. یعنی میتوان از دروازه همدلی وارد دنیای نوجوان شد و در عین احترام گذاشتن به فردیت و شخصیت وی، همراهی همدل برای این سفر مهم بود.
خدا که همهچیز را آفریده، چهکسی خود خدا را آفریده است؟
این سؤال تو، سؤال خیلی از بچهها و حتی خیلی از بزرگترها هم هست. راستش تصور ما دربارة خدا کمی نادرست است. اگر خدا را طوری فرض کنیم که او هم نیازمند آفرینندهای باشد، دیگر خدا نیست. خدا موجودی است که به هیچچیز و هیچکس نیاز ندارد. قرآن کریم دربارة خدا میگوید:«خدا بینیاز است و شما مردم نیازمندید.»
اگر بگوییم خدا را چه کسی آفریده است؟ دوباره این سؤال پیش میآید که خالق خدا را چه کسی آفریده است؟ در نتیجه باید این سؤال را تا بینهایت ادامه دهیم، بدون این که به جواب برسیم.
فکر میکنم بتوانم با یک مثال، پاسخ درست را برایت بگویم. خانهای را فرض کن که چهار طبقه دارد. طبقة چهارم روی طبقة سوم قرار گرفته است. طبقة سوم روی طبقة دوم و طبقة دوم روی طبقة اول و طبقة اول هم روی زمین قرار دارد. میبینی که در این خانه، هر طبقه بر روی طبقة قبل قرار گرفته است تا اینکه به زمین میرسیم؛ اما زمین دیگر بر روی چیزی تکیه نکرده است. او تکیهگاه همة طبقات بالاست و استواری و قرار او مال خود اوست.
اثر خوابآور بعضى از گياهان
دكتر منصور اشرفى
سنبلالطيب
برخى از گياهان مانند (سنبلالطيب) (1) آرامبخش و تاحدودىخوابآور هستند. اينها چون اثر داروهاى خوابآور و مسکن را افزايش مىدهند بنابراين مصرف داروهاى آرامبخش توام بامصرف اين گياهان ممكن ستبالقوه خطرناك باشد. گاهى ممكن استخواب طولانى شود، تطابق جسمى و روانى از بين برود بهطورى كههنگام رانندگى و يا موقع بكار انداختن ماشينآلات اشكال پيشبيايد به ويژه اگر با داروهاى نسبتا قديمى (كه امروزه كمترمصرف مىشوند) مانند «سكوباربيتال و فنوبار بيتال» (2) همراهباشند. بنابراين توصيه مىشود كه آرامبخشهاى گياهى را نبايد باآرامبخشهاى شيميائى با هم مصرف كرد.
سنبلالطيب كه نام علمى آن «والرين مىباشد،فيسيناليس» (3) گياهى است كه براى بهتر كردن خواب توصيه مىشود.
در سال 1985م در آلمان كميسيونى به نام (اى) مقدار 2 تا 3 گرماز اين گياه را در درمان بىقرارى و اختلال در خواب بر اثرناراحتى اعصاب را سودمند يافتند.
به هر حال برخى از صاحبنظران بر اين باورند كه چند هفته پس ازشروع درمان، اثر اين گياه بر خواب آشكار مىشود.
همانگونه كه يادآورى كرديم، گياهان ديگر نيز مانند «پاسىفلورين» (4) يا گل ساعتبراى خواب سودمند هستند.