فرزندپروری موفق(8)
8. رعايت اصل تدريج در اصلاح رفتار
کسب عادتهاي درست به وقت نيازمند است و يکباره امکانپذير نيست. از اين روی، بايد با مراقبت و استقامت شالودهي شخصيت کودک را بر پايهي نظم و انضباط استوار ساخت. براي دستيابي به اين هدف بلند، بايد او را بهتدريج و گام به گام بهسوي هدف رهنمون ساخت و در اين راه، ظرفيت و موقعيت جسمي و روحي او را در نظر گرفت.
پيامبران الهي که مربيان جامعهي بشرياند، همهي دستورات خود را يکباره به مردم ابلاغ نميکردند، بلکه از شيوهي گام به گام بهره مي جستند. قرآن کريم نيز که کتاب نور و هدايت است، بهتدريج در طول 23 سال نازل شد و مسلمانان را گام به گام با احکام و معارف نوراني خود آشنا ساخت.
9. تداوم در استوار ساختن تربیت درست
برای اینکه تربیت درست در روان فرزندمان شکل گيرد و سپس به عادت و آنگاه به ملکهاي در وي مبدل شود، باید در استوار ساختن آن مداومت کرد.
گرچه ممکن است کار در آغاز آسان باشد، اما به سامان رساندن و به بار نشاندن آن به مراقبت نياز دارد. براي اينکه بذر ارزشمند ادب به برگ و بار بنشيند و آدمي در سايهسار آن به آرامش و سعادت برسد، مداومت و شکيبايي بسيار بايسته است. امام علي عليهالسلام ميفرمايند: «عمل، عمل، سپس توجه به پايان کار، پايان کار، آنگاه استقامت، استقامت، سپس شکيبايي، شکيبايي!» و در حديثي ديگر ميفرمايند: «کاري اندک که بر آن مداومت شود، برتر است از کاري بسيار که خستگي آورد».
10. استفاده از اصل تغافل
بنابر اصل تغافل مربي در نخستین برخورد با خطاي كودك آن را ناديده ميگيرد و بهگونهای رفتار ميكند كه گويا از چيزي خبر ندارد. اين عمل دو نتيجه دارد: اولاً، حرمت كودك، بهويژه اگر پنهاني مرتكب خطا شده باشد، محفوظ مي ماند و فرصتي براي تجديد نظر به او داده ميشود؛ ثانياً، قدر و منزلت مربي نزد كودك محفوظ میماند. امام صادق عليهالسلام در اينباره ميفرمايد: «قدر و منزلت خويش را با تغافل گرامي بداريد».
امام علي عليهالسلام تغافل را موجب ستايش كار مربي دانسته، ميفرمايد: «تغافل كن كه اين كار تو موجب ستايش قرار ميگيرد». خود حضرت نيز همين شيوه را در زندگي به كار ميگرفتند. انجام اين اصل در همهي مراحل رشد بهويژه در مرحلهي اول كودكي، پسنديده است؛ چرا كه كودك آگاهي كمتري دارد و بههمين دليل خطاهاي وي فراوان است. اگر مربي بخواهد در پی هر رفتار ناپسند، كودك را تنبیه کند، بايد همواره در حال تنبيه کودک باشد، که آسيبهاي فراواني را بهدنبال دارد.(مجید همتی-مشاور)
ادامه دارد…