فاطمه شهيدى
فكر كن از اين ديوارها خسته شده باشى، از اين كه مدام سرت مىخورد به محدودههاى تنگ خودت . به ديوارهايى كه گاهى خشتهايش را خودت آوردهاى .
فكر كن دلت هواى آزادى كرده باشد، نه آن آزادى كه فقط مجسمهاى است و به درد سخنرانى و شعار و بيانيه مىخورد . يك جور آزادى بىحد و حصر، كه بتوانى دست هات را از دو طرف باز بازكنى، سرت را بگيرى بالاى بالا و با هيچ سقفى تصادم نكنى . پاهات در بىوزنى روى سيالى قرار بگيرند نه زمين سخت و غير قابل گذر . رهاى رها .
نه اصلا به يك چيز ديگر فكر كن .
فكر كن دلت از رنگها گرفته باشد، از رياها، تظاهرها، چهرههاى پشت رنگها . دلتبىرنگى بخواهد، فضاى شفاف سفيد يا بىرنگ .
فكر كن يك حال غير منطقى بهت دست داده باشد كه هر استدلالى حوصلهات را سر ببرد . دلتبخواهد مثل بچهها پات را بزنى زمين و داد بزنى كه من «اين» را مىخواهم . و منظورت از «اين» خدايى باشد كه همين نزديكى است . يكدفعه ميانهات با خداى دور استدلاليون بهم خورده باشد .
آنها به تو مىگويند «عزيزم! ببين! همان طور كه اين پنكه كار مىكند، يعنى نيرويى هست كه اين پرهها را مىچرخاند . پس ببين جهان به اين بزرگى . . . ، پس حتما خدايى . . .»
فكر كن يك جورهايى حوصلهات از اين حرفها سررفته باشد . دلتبخواهد لمسش كنى . مثل بچههايى كه دوست دارند برق توى سيم راه هم تجربه كنند . دلت هواى خدايى را كرده باشد كه مىشود سرگذاشت روى شانهاش و غربتسالهاى هبوط را گريست .
خدايى كه بشود چنگ زد به لباسش و التماس كرد . خدايى كه بغل باز مىكند تا در آغوشتبگيرد . حتى صدايت مىكند «سارعوا الى مغفرة من ربكم . . .» خدايى كه مىشود دورش چرخيد و مثل چوپان داستان موسى و شبان بهش گفت «الهى دورت بگردم»
بابا زور كه نيست! من الان يك جورىام كه دلم نمىخواهد خدايم پشتسلسله علت و معلولها، ته يك رشته دور و دراز ايستاده باشد . مىخواهم همين كنار باشد . دم دست .
نمىخواهم اول به يك عالمه كهكشان و منظومه و آسمان فكر كنم و بعد نتيجه بگيرم كه او بالاى سرهمهشان ايستاده . خدا به آن دورى براى استدلال خوب است . من الان تو حال ضد استدلالم . خوب حالا همه اينها را فكر كردى . حالا فكر كن خدا روى زمين خانه دارد .
خدا روى زمين خانه دارد و خانهاش از جنس ديوار نيست . از جنس فضاى باز است . بيت عتيق . سرزمين آزادى . تجربه نوعى رهايى كه هيچ وقت نداشتهاى . حتى رهايى از خودت .
خدا روى زمين خانه دارد . يك خانه ساده مكعبى . با هدسهاى ساده و عجيب .
مىشود سرگذاشت روى شانههاى سنگى آن خانه و گريست . حس كرد كه صاحب خانه نزديك است .
مىشود پرده خانه را گرفت، جورى كه انگار دامنش را گرفتهاى .
خانه بىرنگى، خانه آزاد، خانه نزديك، بيت الله . حتى حسرتش هم شيرين است .
قاضى بخارا چنين حكايت كند:
وقتى در سمرقند به سوى خانه خان مىرفتم ناگاه در راه يكى از عالمان سمرقند پيش من آمد. گفتبه نزد خان مىروى؟ گفتم: آرى. گفت پيغام من به او برسان و بگوى كه آنچه به دست كسان تو مىرود، يا مىدانى يا نمىدانى اگر مىدانى و خاموشى واى بر تو و اگر نمىدانى واى بر ما، كه ما را سلطانى است كه از حال مردم خود خبر ندارد.
(جوامع الحكايت محمد عوفى)
او خداى ما است، خداى خوب و مهربان .
از ما خواسته كه او را بخوانيم .(ادعونى) (1)
و او همواره پاسخگوى نيازهاى ما است .(استجب لكم) (2)
حقيقت دعا براى آن است كه خدا انسان را به حضور بپذيرد و انسان خدايش را زيارت كند . در برجستهترين تعبيرات مناجات شعبانيه چنين مىخوانيم: «و اقبل الى اذا ناجيتك; مناجات من تنها براى آن است كه تو به من رو كنى، نه براى آن كه چيزى به من بدهى .»
حكمت دعا همان روح دعا است كه داعى خود را در مشهد و منظر مدعو (آن كه او را مىخواند) بداند و او را كه خداى سبحان است، شاهد خويشتن كند . شاهدى كه با اين مشهود پيوند ديگرى برقرار مىسازد . (3)
هستى ما به دست او است . از اين رو، قابليت و ضعف و نياز ما را مىداند; خلق كل شىء و هو بكل شىء عليم . (4) پس سزاوار نيست كه در پيشگاه صاحب هستى سخن از مقام و علم و ثروت و دارايى به ميان آورد . بنده بايد چيزى به عنوان هديه نزد مولا ببرد كه مولا آن را نداشته باشد وگرنه اين هديه ارزشمند نيست . انسان نيز كه بنده خدا است، بايد چيزى به عنوان هديه پيش خدا ببرد كه خداوند آن را نداشته باشد; و اين نداشتن هم كمال باشد . اگر بنده در محضر خداوند بگويد من علم آوردم كه آن جا خزائن عظيم علم است . اگر بگويد قدرت و خدمت آوردم، آن جا كه همه قدرت لايزال الاهى است . اگر بگويد ايثار آوردم، او محض ايثار و احسان است . پس انسان پيش خدا چه چيزى ببرد؟ ! در شرفيابى عبد به حضور مولا، غير از مسكنت و ضعف و عجز و ناله و ابتهال و تضرع چيز ديگرى مطلوب نيست; و اين حالت عجز و اظهار ندارى هم كمال است . حضرت اميرالمؤمنين على (ع) مىفرمايد: «خدايا بس است از نظر عزت براى من كه تو پروردگار و خداى من باشى و اين افتخار براى من بس كه من بنده چون تو خدايى باشم .» من به ربوبيت تو و عبوديتخود اعتراف مىكنم و لذا در پيشگاه مولا بايد عجز و ذلت و حقارت خويش را تقديم داشت و گرنه بقيه امور آن جا فراوان است . (5)
با اين همه او منتظر و مشتاق ارتباط ما است . چه مىگويم؟ !
كوچه های كوفه در تب و تاب و تشویش، خوف و رجای رفتن و ماندن علی (ع) را مویه میكنند.
كوفه حال و هوای «إذا الشّمس كوّرت» به خود گرفته است و رخساره¬های نورانی و غمزدة فرزندان علی (ع) تفسیر «إذا النّجوم انكدرت» شده¬اند. «مِنَ النّاس مَن یَشری نفسَه إبتغآء مرضاتِ الله» آخرین قطرههای ناب اقیانوس جانش را به پیشگاه دوست تقدیم می¬کند.
كاسههای شیر، دستنخورده و دل¬های یتیمان، دردمند و شكسته باز می¬گردند و تاریخ در سوگ مردی می¬نشیند كه دیگر هرگز همانندی برایش نخواهد بود.
هستی گویی تمام هستی خود را از دست میدهد.
آفرینش گویی معنای خود را گم کرده است که این گونه سراسیمه است.
کوفه بغضی سنگینتر از سالها گریة یعقوب در گلو دارد.
کوفه به سوگ کسی مینشیند که تا دنیا دنیاست، از او و فرزندانش شرمگین خواهد بود.
آه مولا! میشنوی صدای فریادهای ادّعایمان را؟ هر روز بلندتر از دیروز است که: «ما اهل کوفه نیستیم!» تو را به لحظههای تنهاییات قسم، اگر این ادّعایمان دروغ است، حنجرههایمان را به صولت حیدریات خاموش کن. مگذار نامههای کوفی ما مهدی (عج) را به کوفة دنیا بکشاند! دیگر بس است! این همه ننگ برای ما آدمها بس است!
آه مولا! هنوز در و دیوار مسجد کوفه، صدای دلنشین قرائت نماز تو را پژواک میکنند. هنوز هر شیعهای که پا به حریم مسجدت میگذارد، آهِ حسرتی ناگفتنی از دلش برمیآید: خوشا به حال آنان که به امامت تو نماز گزاردهاند!
و همین مصلّای نورانی، یک روز شاهد آخرین پرواز تو بود؛ آخرین و بلندترین پرواز!
ای امیر من! امشب از انبان نان و خرمایت، به دل بیقرار من هم نصیبی برسان! امشب مرا هم در انبوه یتیمانی که پناهشان میدهی بپذیر! امشب صدای ضجّة مرا هم در میان نالة التماس کائنات بشنو:
علی جان! امشب مسجد نرو!!
نظیفه سادات موذن - طلبه سطح 3
دلم هم مي داند؛ دستم هم مي داند؛ قلم هم مي داند؛ با اين كه «هزار مرتبه شستم دهان به عطر و گلاب» امّا «هنوز نام تو بردن، كمال بي ادبي ست»!
آري، مي دانم. ولي تو بگو، اي مهربان¬تر از تمام اجابت هاي باراني! پرندة قفسزدة دلي را كه تمام لحظه لحظه اش به اشتياق نام تو بر ميله ميلة قفس، تن كوبيده است، مهمان جرعه اي از تبسّم هاي بي بديلِ رحماني ات نمي كني؟ آيا انگشتان لرزاني را كه از صلابت نام تو به لكنت واژه مي افتند، رخصت تنفسي عروجگونه در فضاي جنونت نميدهي؟
اي ملكوتي ترين چكاد آفرينش! چكامه اي در خور آيينه هاي تجلّي وجودت بر لبان تاريكم بنشان تا در شفّافيّت بي منتهاي تو سرگردان گردم! رخصتي، تا در چشمهسار عطوفت تو وضو سازم و به امامت ذوالفقارت، آنچه جدايم مي كند از تو، به مسلخ برم.
اي تنها محرم اسرار لحظه هاي حراء! كجايند شاهدان تو بر آن لحظه هاي ناب؟ آن ستاره ها كه اسرار شبانگاهان تو را از اوج نظاره گر بودند و مي ديدند كه چگونه بلندترين اوج هستي، بر حضيض خاك قدم نهاده است؛ آن سنگريزه ها كه بر غلتيدن زير پاي تو بر يكديگر سبقت مي گرفتند و بر خود مي باليدند؛ آن سكّوهاي گلين كه گاه بر انبان نان و خرمايت بوسه مي زدند؛ ديوارها، كوچه ها، نخلستان ها، كوفة بي وفا و كوفيان نافرمان … و … چاه!
گفتم «چاه» و يادم آمد آن روزها كه جنگي نبود و آرامش مهمان شهر بود، تو سال ها چاه مي كندي و به آب مي رساندي. و با خود گفتم: پس تو از همان روزها براي خود سنگ صبور مي ساختي! و تو خود ميدانستي كه روزي جز اين حفره¬هاي تاريك كه گويي راهي به قلب زمين دارند، درد آشنايي نخواهي يافت كه حرف دل بگويي با او.
و چاه گوش زمين است براي شنيدن دردهاي تو. و شايد آن روز كه «إذا رُجَّتِ الأرضُ رَجّاً» تحقّق مي يابد و «يومئذٍ تُحَدِّثُ أخبارَها» مي شود، دردهاي تو از دهانة تمام چاه هاي زمين فوران زند و زمين و زمان را به آتش كشد.
و من التماست مي كنم، به حقّ آنكه حرارت آتشِ در را در لحظه هاي پروانگي اش چشيد، رخصتم دهي كه آن روز پروانه اي شوم در رقص ميان آتش، و چنان بسوزم در آتش دردهاي تو كه جز خاكستري از وجود پرگناهم نماند. و آن خاكستر را باد در فضاي محكمة عدل الهي بپراكند، تا همه بدانند
از عشق علي
چگونه بايد سوخت!
نظیفه سادات موذن - طلبه سطح 3
1. تولّد:
سی سال از عامالفیل گذشته بود که دیوار کعبه برای اوّلین و آخرین بار ترک خورد و برای اوّلین و آخرین بار، نوزادی در آن متولّد شد.
2. شاهد:
ده سال بعد، وقتی غار حرا میزبان لحظههای مناجات آخرین رسول خدا بود و پیام آسمانی جبرئیل بر قلب محمّد (ص) نازل میشد، آن کودک برگزیده، شاهد آن لحظهها بود.
3. اسلام:
او که خود در دامان امین قریش پرورش یافته بود و هرگز به آلایش بتپرستی و شرک نیالوده بود، اسلام دیرینة خویش را اظهار کرد و اوّلین گرونده به اسلام نامیده شد.
4. لیله المبیت:
پس از تحمّل سیزده سال محرومیّت و فشار، شب اوّل ربیعالاوّل در بستر پیامبر الهیاش خوابید تا محبوب یگانة خدا، برای ابلاغ پیام خدا هجرت کند و جان نازنیش از خطر محفوظ بماند.
5. بدر:
سال دوم هجرت، رسول خدا تصمیم گرفت برای ضبط کاروان تجاری قریش به منطقة بدر برود.
313 نفر از مسلمانان همراه آن حضرت بودند و «علی» سرآمد دلاوران آن جنگ بود تا غرور کثیف مشرکان را لگدمال کنند.
6. اُحُد:
حضرت آیت الله بهجت رحمه الله علیه:
ما باید از خدا بخواهیم که ما را آن به آن ، از جمیع آفات و بلیات معنویه و صوریّه ؛ ظاهریّه و باطنیّه ، دنیویه و اخویه ، سالم و محفوظ نگه دارد.
جرعه وصال ص 75
امام صادق (ع) فرمود: در نيكى رساندن به برادران خود، با يكديگر مسابقه گذاريد و اهل نيكى باشيد، زيرا بهشت داراى درى استبه نام معروف [نيكى و احسان] و جز كسى كه در زندگى دنيا نيكى كرده، داخل آن نشود.
(اصول كافى، باب قضاء حاجة المؤمن، ح10)
مهمترين مناسبت ماه مبارك رمضان، شب قدر است كه هماره مورد توجه مؤمنين بوده و خواهد بود. آنچه در پيش روي داريد بحثي پيرامون شب قدر بر اساس نظرات مرحوم علامه طباطبايي رحمه الله در تفسير شريف الميزان است كه در دو سوره «قدر» و «دخان» مطرح گرديده است.
شب قدر يعني چه؟
مراد از قدر، تقدير و اندازهگيري است و شب قدر شب اندازهگيري است و خداوند متعال در اين شب حوادث يك سال را تقدير ميكند و زندگي، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و اموري از اين قبيل را در اين شب مقدر ميگرداند.
شب قدر كدام شب است؟
در قرآن كريم آيهاي كه به صراحتبيان كند شب قدر چه شبي است ديده نميشود. ولي از جمعبندي چند آيه از قرآن كريم ميتوان فهميد كه شب قدر يكي از شبهاي ماه مبارك رمضان است. قرآن كريم از يك سو ميفرمايد: «انا انزلناه في ليلة مباركة» (1). اين آيه گوياي اين مطلب است كه قرآن يكپارچه در يك شب مبارك نازل شده است و از سوي ديگر ميفرمايد: «شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن» (2). و گوياي اين است كه تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده است. و در سوره قدر ميفرمايد: «انا انزلناه في ليلة القدر» (3). از مجموع اين آيات استفاده ميشود كه قرآن كريم در يك شب مبارك در ماه رمضان كه همان شب قدر است نازل شده است. پس شب قدر در ماه رمضان است. اما اينكه كدام يك از شبهاي ماه رمضان شب قدر است، در قرآن كريم چيزي بر آن دلالت ندارد. و تنها از راه اخبار ميتوان آن شب را معين كرد.
در بعضي از روايات منقول از ائمه اطهار عليهم السلام شب قدر مردد بين نوزدهم و بيست و يكم و بيست و سوم ماه رمضان است و در برخي ديگر از آنها مردد بين شب بيست و يكم و بيست و سوم و در روايات ديگري متعين در شب بيست و سوم است (4). و عدم تعين يك شب به جهت تعظيم امر شب قدر بوده تا بندگان خدا با گناهان خود به آن اهانت نكنند.
پس از ديدگاه روايات ائمه اهل بيت عليهم السلام شب قدر از شبهاي ماه رمضان و يكي از سه شب نوزدهم و بيست و يكم و بيست و سوم است. اما روايات منقول از طرق اهل سنتبه طور عجيبي با هم اختلاف داشته و قابل جمع نيستند ولي معروف بين اهل سنت اين است كه شب بيست و هفتم ماه رمضان. شب قدر است (5) و در آن شب قرآن نازل شده است.
تكرار شب قدر در هر سال
شيطان لعين گفته هر گاه من از بنىآدم سه خصلتبينم مرا كافى است و زياده از آن نمىخواهم:
اول آن كه خود را در ميان خلق برگزيند و غرور و تكبر به خود راه دهد و مردم را بدكردار داند، اين چنين كسانى ياران و هواداران و تابعان منند و من از ايشان راضيم.
دوم عمل بد كند و آن را سهل بداند و گناهان خود را فراموش كند و از آن پروا نكند! اينها هم ياران منند.
سوم عمل خودش به نظرش خوش نمايد و خودپسند باشد و مردم را خوار و حقير شمارد، اين طايفه هم هواداران منند.
(جامع التمثيل، ص165)