عنوان : اسلام و محيط زيست
استاد راهنما: سركار خانم مرضيه اسكندرجوي
استاد ناظر: حجت الاسلام والمسلمين مهدي زنديه
استاد داور: سرکار خانم فاطمه رجبی
محقق: فوزيه خزايي
چكيده:
اينك اين زمين است كه با آرايش گل و گياه به وجد و نشاط آمده با پوشاك نرم و زيبايي كه از شكوفه بر خود پوشانده به خود افتخاري كند و فخري فروشد.
اما در دنياي امروز تخريب مراتع شدت يافته، آلودگي آب، زندگي انسانها را با خطر مواجه نموده است. به خاطر آلودگي هواي شهرها، بخصوص شهرهاي بزرگ تا مدتي ديگر ناقوس مرگ به صدا در ميآيد. خلاصه، انسانها در نتيجه نابودي محيط زيست، از بين خواهند رفت.
روند نابودي محيط زيست در سراسرجهان مخصوصاً در كشورهاي جهان سوم رو به سرعت است و با كمال تأسف در كشورهاي اسلامي سرعت بيشتري گرفته است. تأسف ما زماني بيشتر ميشود كه مسلماناني كه در قرآن در حدود يكهزار آيه در مورد اجزاء محیط زیست نازل شده است و در روایات به کرار بر اهميت آن تأكيد شده، پس چرا مسلمانان اين معضل را گسترش ميدهند.
يكي از ويژگيهاي بارز طبيعت آن است كه خداوند آن را با برنامههاي خاص و طبق نيازهاي مخصوص به زمان و مكان و افراد آفريده است. تأثيرپذيري متقابل انسان و طبيعت اهميت بررسي اين موضوع را دوچندان ميكند. بنابراين در اين تحقيق برخي از منابع ارزشمند حياتي را كه بيشترين نقش را در چرخة حيات دارند بطور جداگانه مورد بررسي قرار گرفته است. از جمله به باد، آب، هوا، خاك، ايجاد پوششهاي گياهي و جنگلي، اشاره شده است.
اسلام براي حفاظت از محيط زيست احكام و آداب خاصي دارد كه اين احكام و آداب به عنوان راهكارهايي در حوزههاي مختلف عملكرد انسان در رابطه با طبيعت مورد ارزيابي قرار گرفته است. از جمله راهكارهاي فقهي: قاعده لاضرر، قاعده اتلاف، قاعده تسبيب، و قاعده ملازمه است و راهكارهاي بهداشتي كه تحت عنوان تعامل انسان با جامعه به آن اشاره شده و راهكاري اخلاقي كه تحت عنوان تعامل انسان با ساير جانداران آمده است.
عنوان:ابعاد عدالت اجتماعي در سيرة نبوي
استاد راهنما: جناب آقاي احمد احساني
محقق: سيده فاطمه موسوي
چكيده:
جوامع بشري براي رشد و توسعه نيازمند برقراري عدالت اجتماعي هستند و برقراري عدالت اجتماعي يكي از دو هدف مهم ارسال رسل ذكر شده است و از نظر علي(ع) آنچه تعادل جامعه را حفظ كرده و به پيكر اجتماع سلامت و به روحش آرامش ميبخشد عدالت است.
پيامبر اكرم راهكارهاي مؤثري در برقراري ابعاد عدالت اجتماعي در جامعة مدينه داشتند كه بسياري از آنها در جامعة كنوني ما كارآيي دارد و قابل اجراست. از اين رو نگارنده كوشيده است كه اقدامات حضرت را در ابعاد مختلف عدالت اجتماعي مورد بررسي قرار دهد.
كه در ابتدا مبحث نظري عدالت اجتماعي، شامل مفهوم عدل و عدالت اجتماعي و ابعاد عدالت اجتماعي بيان شده، بعد اقدامات پيامبر اكرم در بعد سياسي، از قبيل ايجاد وحدت بين مسلمين، استراتژي پيامبربا مخالفين، انتخاب كارگزاران عادل و مشورت ايشان و… مطرح شده، در ادامه اقدامات حضرت در بعد اقتصادي در زمينه هاي توليد و توزيع و مصرف و مبارزه با رفتارهاي ناعادلانة اقتصادي مورد توجه قرار گرفته و در نهايت اقدامات ايشان در بعد فرهنگي از قبيل تشويق به علم آموزي، ترويج فرهنگ عدالت خواهي، محو بي عدالتي مورد بررسي قرار گرفته است.
كليدواژهها: عدل، عدالت، عدالت اجتماعي و سيره.
استاد قرائتي:
بايد آداب و رسوم زايد ازدواج را حذف كرد. اسلام ازدواج را راحتترين كار قرار داده است، اما براي طلاق، موانع زيادي گذاشته است، اما ما آمديم به جاي لباس شنا، لحاف به خودمان بستيم و حالا ميخواهيم شنا كنيم. بايد اين لحاف را دور بيندازيم.
يكي از وظايف انبياء شكستن غل و زنجيرهاست.
چرا ميگوييم تا وقتي دختر اول ازدواج نكرده، دختر دوم هم نبايد ازدواج كند؟ چرا پسري كه سربازي نرفته نبايد زن بگيرد. پسر زن بگيرد سربازياش را هم برود. ما بايد كاري كنيم كه ازدواج در ايران تسهيل شود. بايد قانوني درست شود كه كسي كه زن دارد، كمتر از دو سال خدمت سربازي انجام دهد. ما روي ميخ نشستيم و ميگوييم آخ! چه اشكالي دارد ستادي درست شود براي ازدواج با 14 سكه. با جهیزيه سبك و با فاصله طولاني بين عقد و عروسي؛ البته در مدت عقد، زن و مرد بايد از هم كام بگيرند اما ديرتر سر زندگيشان بروند. اين كار چه اشكالي دارد؟
نشریه خانه خوبان
دكتر غلامعلي افروز:
انسان دو منبع آرامش دارد: ياد خدا و همسر. همسر آرامشگر كسي است كه وجودش پر از جاذبههاي شناختي، حسي، بصري، كلامي، رفتاري و نفساني است. اگر اين جاذبهها را داشت نشان ميدهد كه از درون، آرامش و نشاط دارد. خانواده مثل باغ است؛ بچهها گلها و ميوهها هستند، مادرها باغبان هستند و پدرها سنگربان. «الرجال قوامون علي النساء» يعني شوهرها سنگربان خانمهايشان هستند و اين سنگرباني يعني ايجاد امنيت، دادن نشاط، دادن پويايي، دادن آرامش و … .
خانواده يعني اقيانوس آرام و بهترين همسر كسي است كه بيشترين آرامشگري را دارد و انسان آرامشگر كسي است كه از بيشترين نشاط برخوردار باشد. آدمهاي اميدوار و مثبتانديش، نشاط دارند و آدمهاي بدبين و افسرده، مضطربند؛ البته ممكن است چنين افرادي يك وقتي برانگيختگي هيجاني داشته باشند و در يك عروسي و پارتي حتي برقصند يا جايي از خود بيخود شوند و قهقهه بزنند، ولي اينها نشانه نشاط نيست. چهره گشاده و تبسم پايدار نشانه نشاط است. اگر اين نشاط برود جايش غبار افسردگي مينشيند. افسردگي ارثي نيست. مثل رنگ چشم نيست كه از پدر و مادر به فرزند منتقل شود؛ البته پدر و مادر ميتوانند زمينهساز شوند. افسردگي عموما اكتسابي است يعني از دست دادن مثبت انديشی، تضعيف انگيزههاي تلاش و….
نشریه خانه خوبان
استاد مرتضی آقاتهرانی
نباید به داشتهها و بهرهمندیهای دیگران نگاه کرد؛ خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:«و لاتمدن عینیک الی ما متعنا به ازواجاً منهم»*
پیش از ازدواج باید در انتخاب همسر و زیبایی او دقت کرد، ولی پس از ازدواج باید به خوبیهای همسر خود توجه کرد. هرکدام از ما چند عیب و چند حسن داریم. باید عیبها را کم جلوه دهیم و حسنها را زیاد. آقایان برای رسیدن به این مقصود باید پول خرج کنند. من شنیدم یکی از آقایان فرموده بودند: طلبهها از پول مبارک سهم امام برای وسایل آرایش خانمها استفاده نکنند. بنده فکر میکنم حتما باید استفاده کنند. لباسی که او دوست دارد، برایش بخرند. اینها در بهبود زندگی تأثیر دارد.
* حجر: 88.
نشریه خانه خوبان
عنوان : نقش قصّه در تعليم و تربيت اسلامي
استاد راهنما : حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي مهريزي
محقق : مريم مطلبي
چكيده:
تعليم و تربيت انسانها، مهمترين و باارزشترين وظيفة آدمي ميباشد. راههاي مختلفي براي تربيت و آموزش وجود دارد. يكي از اين راهها، استفاده از طريق قصهگويي و داستانسرايي است. از آنجا كه خداوند خالق انسانهاست و با زير و بم آفريدة خود آشناست در قرآن براي هدايت و تربيت انسانها از قصهگويي استفاده كرده است و با بيان بهترين داستانها و به قول قرآن، احسن القصص به تربيت و پرورش انسانها پرداخته است.
بر اين اساس در اين رساله پس از بيان نقش و اهميت قصه در زندگي انسان، به بررسي نقش قصه در تربيت پرداخته شده و آثار تربيتي قصههاي قرآن كه از بين آنها مهمترين هدف عبرتآموزي و هدايت بود بيان شده است و نمونههايي از قصههاي قرآن و روايات اسلامي براي بيان تربيت اعتقادي، شامل سه بخش توحيد، معاد و نبوت، تربيت اخلاقي شامل خصلتهاي نكوهيده و شايسته و تربيت عبادي شامل: (نماز، روزه، حج، امر به معروف و نهي از منكر، زكات و جهاد)، آورده شده و مورد ارزيابي قرار گرفته است.
در قسمت بعد به نقش قصه در آموزش و چگونگي استفاده از قصه در آموزش مخاطب پرداخته شده و در اين بخش نيز نمونههايي از قصههاي قرآن و روايات براي بيان چگونگي استفاده از قصه در آموزش اعتقادات شامل بحث خداشناسي، معاد، نبوت و امامت، به آموزش عبادات در سه مورد نماز، حجاب، امر به معروف و نهي از منكر و اخلاقيات شامل: (تواضع، امانت داري، خيرخواهي، رضا و تسليم، عفو و گذشت، حلم و بردباري) ارائه شده است.
آيت الله بهاء الديني(ره):
در ماه مبارك رمضان، علاوه بر كارهاي روزانه، گاهي ساعتي نزد مادرم ميماندم و پس از صرف افطار به ادامه درس و بحث و مطالعه ميپرداختم.شبي دير وقت به خانه برگشتم، به طوري كه يك ساعت بيشتر به اذان صبح نمانده بود. هنگامي كه وارد خانه شدم، مادرم را چنان ناراحت و آشفته خاطر ديدم كه ناگهان به سوي من آمد و گفت: چرا اين قدر دير كردي؟ از ناراحتي و نگراني تا الان نخوابيدهام. بنده با غرور جواني كه داشتم به جاي اظهار محبت و عذرخواهي از ايشان، گفتم: بيخود نخوابيدهايد، ميخواستيد بخوابيد.
چندي نگذشت كه چوب اين برخورد غلط را خوردم. هر چند آن شب در پي كار خوب و پسنديده بودم، ولي به خاطر پايمال كردن حقوق ديگران و اذيت پدر و مادر تنبيه شدم.
كسي كه رئيس و بزرگ خانه است، اگر خود را تطهير كند و به ملكات و حركات الهي آراسته گردد، تمام اهل منزل تطهير ميشوند و اين بهترين روش است. انبياء و اولياء چنين بودند كه اول خود عمل ميكردند، آنگاه به ديگران ميآموختند. مرحله اول اخلاق اسلامي، تهذيب نفس خود است، كه انسان به واسطه آن آتش را از خود دور ميكند. آنگاه نوبت به تدبير منزل ميرسد و مرحله سوم تهذيب، اداره و تطهير جامعه و دور كردن آن از آتش است. انسان كامل كسي است كه اين مرحله را طي كند.
نشریه خانه خوبان
مقام معظم رهبری
زن و شوهر باید همدیگر را در راه صحیح و صراط مستقیم الهی حمایت کنند. اگر هر کدام از اینها مشاهده میکنند یک عمل خیر و یک کار شایستهای از همسرشان سر میزند، آن را تشویق کنند و اگر برعکس، احساس کردند که خطایی، یک انحرافی ـ خدای نخواسته ـ وجود دارد، سعی در اصلاح آن بکنند. یکدیگر را در راه خدا کمک و تشویق کنند.
زن و شوهر باید سعی کنند که یکدیگر را اصلاح کنند، نه مثل یک آقا بالاسر که مرتب به دیگری نیش بزند، نه! مثل یک پرستار، یک مادر و پدر دلسوز.
نشریه خانه خوبان
دكتر محمود حسابى در طول سى و هشت سال پايان عمر، شبى يك ساعت به فراگيرى زبان آلمانى پرداخت. مطالعه و تحقيق مطالب گوناگون، محاسبات تئورى «بىنهايت بودن ذرّات» (كه توسّط او مطرح شده بود)، گوش دادن به اخبار داخلى و راديوهاى خارجى، باغبانى، آهنگرى، نجّارى و نوآوريهاى علمى و صنعتى در كارگاه كوچك خانه، از سرگرميهاى او بود. او در انتقال تكنولوژى جديد به ايران، سهمى عمده داشت.
راه ما(گفتارهايى از پروفسور سيد محمود حسابى)، ص 202
هميشه پوشيدن لباس به خاطرمحرم ونامحرمي نيست بلکه پوشيدن لباس جنبه تکريم و ادب دارد . معمولا افراد درخانه خود،لباس راحت مي پوشند ولي وقتي مهمان وارد خانه مي شود به احترام مهمان لباس کامل ومناسب مي پوشند و اگرقرارباشد ردر مجلس عروسي شرکت کنند لباس کامل تري برتن مي کنند . اين تغيير لباس ها ،به خاطر ادب و احترام مهمانان مجالس است .
حضور در محضر خداوند درحال نماز نيز مقتضي پوشيدن لباس مناسب وکامل است.
تمثيلات حجت الاسلام قرائتي