محقق:
فاطمه موسيوند

استاد راهنما:
دكتر سيد محمدجواد وزيرى فرد (عضو هيئت علمى دانشگاه قم)

چكيده
مهريه كه به آن صِداق هم گفته مى‏شود، عطيه و پيشكشى است كه مرد در برابر ازدواج به همسر خود مى‏دهد و اين مهريه كه سنت اسلامى است، ميزان مقدار معينى براى آن تعيين نشده است، بلكه هر چيزى كه عين يا منفعت آن قابل ملكيت باشد صلاحيت دارد كه به عنوان مهريه لحاظ شود و زن به مجرد عقد نكاح مالك مهريه‏اش مى‏شود. ولى گاهى به دلايلى نيمى از ان به زن داده نمى‏شود و زن مالك نصف مهريه‏اش مى‏شود. نگاهى به اين موضوع و شرايط تنصيف آن از منظر فقه و حقوق موضوع اين مقاله است.

عنوان: آثارفرهنگي تربيتي نماز

استاد راهنما : حجة الاسلام دكتر حسن رضائي مهر

پژوهشگر: زهرا مرادي وقار

چكيده :
نماز يك ركن اساسي در دين مبين اسلام مي باشد كه منحصر به حركت وگفتار نيست   بلكه داراي روح وحقيقتي است والا، كه اثرات تربيتي وفرهنگي بسياري بر فرد ودر نتيجه  در اجتماع دارد . آيات و روايات زيادي نيز در باب نماز آمده كه نشان دهنده ي اهميت  اين موضوع مي باشد.   
دراين پژوهش آثار فرهنگي ، تربيتي نماز مورد بررسي قرار مي گيرد . اين رساله شامل يك مقدمه وچهارفصل مي باشد. فصل اول ،كليات كه شامل تعريف واژه ها و رابطه فرهنگ وتربيت با نماز مي باشد ، درفصل دوم به آثار فرهنگي نماز ازجمله نظم ، وقت شناسي ، عدالت اجتماعي ، سلامت اقتصادي ، وحدت ديني وسياسي و كاهش فساد در جامعه در سايه ي نماز مورد بررسي قرار گرفته است .
فصل سوم با عنوان آثار تربيتي نماز در سه قسمت : نماز وبهداشت رواني ، كاهش اضطراب ، كاهش افسردگي و….  نماز وخودسازي ، تواضع وخشوع ، طهارت وپاكي و… وآثار فرهنگي تربيتي نماز در خانواده مورد بررسي واقع شده و در فصل چهارم به راهكارهاي  نهادينه كردن فرهنگ نماز در خانواده ، مدرسه وجامعه اشاره اي شده است .

محقق:
فاطمه احمدي
استاد راهنما:
حجت الاسلام والمسلمين آقاي سالاري فر
استاد ناظر:
سركار خانم نوري
استاد داور:
سركار خانم مرضيه اسكندرجوي

چكيده
محبت رابطه‌اي است وجودي كه هر كس در درون خويش آن را مي‌يابد و اصلي‌ترين برنامة تكامل انسان است. و از آنجا كه مؤثرترين عنصر پرورش انسانهاي شايسته و كارآمدترين ابزار پيشبرد اهداف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي است در آيات و روايات بسيار مهم تلقي شده است.
محبت از حيث مدركات به محبت وهمي و خيالي و عقلي تقسيم شده است و از نگاهي ديگر به محبت كاذب و مجازي و حقيقي. همچنين براي محبت درجاتي است كه متناسب با معرفت و شناخت افراد متفاوت است.
حب ذات، احسان، حسن و جمال، الفت و… اسباب محبتند و محبت راستين آثار و فرآيندهاي خاصي دارد كه ظهور آنها در رفتار، اعمال و حالات افراد بيانگر آن است.
با توجه به اهميت و جايگاه آن در اسلام، علاوه بر موعظه و توصيه‌هاي اخلاقي نسبت به آن، براي ايجاد الفت و محبت و پيشگيري از كينه و عداوت، در اين آيين، برنامه‌ها و راهكارهايي آمده است كه خوش‌رويي، ادب، فروتني، انصاف، رفق و نرمي، ايمان و عمل شايسته، ويژگيهاي ظاهري، عفو و گذشت، ابراز علاقه، هديه، صلة رحم و… برخي از اين عوامل محبت آفرينند.
و نظر به ضرورت محبت به سايرين و تأكيد دين مبين اسلام بر آن، به بيان شيوه‌هاي ابراز محبت به والدين، همسر، فرزندان، دوستان ، خويشان، همسايگان و برادران ديني پرداخته‌ايم . و آنچه مشترك در همة اين سطوح است اخلاق، ادب، احترام و تكريم و رعايت حقوق آنهاست.

  محقق: سميه فرماني

استاد راهنما: آقاي سيد علي حسيني زاده

چکيده  :
موضوع تحقيق حاضر، زمينه هاي تربيت کودک مي باشد.
در امر تربيت فرزند، بزرگترين و مهمترين هدف، تربيت  فرزندي صالح، سالم و موفق در همه زمينه ها مي باشد. بنابراين براي دستيابي به اين هدف مهم نياز به زمينه ها و مقدماتي است که اگر به طور صحيح بکار گرفته شود؛ اميد است که بتوان به آن هدف بزرگ دست يافت، در غير اينصورت نابرده رنج، گنج ميسر نمي¬شود.
درباره تربيت فرزند روايات فراواني از پيامبر (ص) و اهل بيت(ع) وجود دارد. با توجه به جامعيت دستورات و احکام اسلام، که هم توجه به سلامت و بهداشت جسمي و هم تعادل و تکامل روحي را در برمي گيرد. همچنين با عنايت به اين امتياز اسلام که همزمان با وضع قانون و يا توصيه و سفارش به آماده سازي محيط و عناصر تربيتي نيز اقدام مي کند، برخي از امور به عنوان واجب و تکليف والدين نسبت به فرزند و برخي به عنوان امور مستحب و پسنديده، در سالم سازي فضاي تربيتي کودک مور تاکيد قرار گرفته¬اند.
بدين منظور دين اسلام، روش اسلامي را با کودک در پيش گرفته و برنامه هاي تربيتي آن از مراحل نخستين پيوند زناشويي آغاز و تا تولد کودک و دوران شيرخوارگي و بعد از آن، مرحله استقلال کامل و اعتماد به نفس او ادامه دارد.
ما در اين تحقيق نيز، براي اينکه بتوانيم زمينه هاي تربيت را در امر خطير وظايف والدين ترسيم کنيم، تعاليم و دستورات مهم ديني را گردآوري کرده و با استفاده از منابع حديثي و روايي سعي کرديم مطالب مهمي را در تحقيق خود بگنجانيم تا شايد مورد توجه خانواده ها بخصوص والدين قرار گيرد و با عمل به اين مسائل بتوانند فرزنداني با تربيت اسلامي تحويل جامعه دهند و همچنين با رعايت مسائلي که زمينه ساز در تربيت آينده فرزند هست در سلامت و موفقيت فرزند خود کوشا باشند.

نام طلبه: وجيهه عادلي    

استاد راهنما:  باب الخاني
چکيده:
ارتباط خودشناسي و خداشناسي، بيان مي کند که چگونه پيوندي مي تواند بين اين دو امر وجود داشته باشد و چگونه مي توان از خودشناسي به خداشناسي رسيد.
در روايات بسياري، ارزش واهميت خودشناسي به اندازه اهميت خداشناسي دانسته شده، ومستقيما به اينكه خودشناسي راه وصول به خداشناسي است اشاره شده است ؛ همچون حديث گرانبهاى حضرت رسول اكرم -صلى الله عليه وآله-كه مى فرمايند: من عرف نفسه فقد عرف ربه. 
چرا که تنها انسان است که به عنوان برترين مخلوق مي تواند کاملترين نشانه ها را از خالق خود نمايش دهد از اين رو منظور از اين خودكه معرفت خدا در پي شناختش حاصل مي شود، نفسي است که مجرد از ماده كه نمود خلقي روح است و به آن روح نيز اطلاق مي شود وبه مراتب بالاي آن كه گرايشات متعالي منتسب به اوست قلب نيز اطلاق مي شود قلبي كه واسطه ي بين روح ونفس حيواني يا عالم امر وعالم ماده بوده واز عقل كه مهمترين ابزار او جهت صعود از عالم ناسوت به عالم ملكوت است بهره مند است.  
اين روح مجرد است که از حق تعالي در جسم مادي انسان دميده شده است و او را به مقام خليفه الهي و مسجود فرشتگان شدن،  هدايت مي کند.
بر انساني که خواهان رسيدن به خوشبختي و کمال است، ضرورت دارد که به اين جايگاه والايي که مي تواند داشته باشد قلباً توجه داشته باشد و بداند چنين معرفت و توجه قلبي تنها از راه تزکيه، ايمان، عمل صالح و خلوص در عبادات حاصل مي شود.
اما مهمترين مطلب اينکه چنين معرفتي، شهودي است. شهودي که عين وجود انسان مي با شد؛ پس آنگاه که به شهود اين حقيقت که انسان کاملترين مظهر صفات خداست مي رسد. در واقع در اين مقام او عين مظهر صفات خدا شده است، بنابراين خداي خويش را که در آينه ي نفس خود تجلي نموده است به تماشا مي نشيند و در اين شهود حيران و سرمستانه، فاني در او مي شود و فقط او را مي بيند.                                                        

 
نام خانوادگي طلبه: معصومه عامري

استاد راهنما: سركار خانم طيّبي

چكيده:

از آنجا كه وراثت، در تربيت نسل نقش بسياري مهمي دارد، در نوشتار حاضر، به بررسي و مطالعه‌ي نقش آن در سرنوشت آدمي پرداختيم. و راهكارهاي بهسازي نسل را با توجه به آيات و روايات، مورد بررسي قرار داديم.
اين نوشتار در يك مقدمه و سه فصل تنظيم شده است.
در مقدمه، به كليات پرداخته شده، و مفهوم‌شناسي بحث، ضرورت و سابقه‌ي آن را تبيين مي‌سازد.
در فصل اول، وراثت، از ديدگاه روان‌شناسان و انديشمندان مورد بحث و بررسي قرار گرفته است، و در فصل دوم، وراثت را با توجه به متون ديني (آيات و روايات) مورد بررسي قرار داديم و در نهايت در فصل سوم، راهكارهاي بهسازي وراثت ارائه شد تا مربيان جامعه به ويژه مادران و معلّمان، از اين راهكارها جهت تربيت صحيح نسل آينده بهترين استفاده را ببرند و در مسير تربيت جامعه‌ي سالم، گامي بلند بردارند. براي داشتن نسل پاك و خدا‌جوي، سه عامل مهم، نقش اساسي را بازي مي‌كند. وراثت، محيط و تربيت در آينده روشن و سرنوشتي نيكو و سعادتمند نسل بشر نقش

محقق : نرگس مسيبي
استاد راهنما : سركار خانم شهره صادقي
استاد مشاور:  سركار خانم الهام ضرابيها
چكيده:
در هر جامعه‌اي كه متشكل از انسان‌ها باشد ارتباط ميان آنها اجتناب‌ناپذير است و به اين واسطه آسيب‌پذيري روابط ناگزيرتر مي‌باشد در حيطة خانواده به عنوان جامعه‌اي كوچك نيز ميان افراد روابط گوناگوني وجود دارد از جمله ميان همسران و رابطه زناشويي. آسيب‌هايي همچون عدم شناخت حقوق و وظايف، عدم استفاده صحيح از تكنولوژي سردمزاجي طرفين، عدم انتقال صحيح اشكالات همسر در رابطه جنسي، عدم تنظيم روابط جنسي پس از بارداري، سخت‌گيري مردان، مشكلات مادي، عدم توجه به آراستگي توسط زوجين، عدم توجه به جايگاه مرد در خانواده، عدم اعتدال زوجين در روابط اجتماعي و… اين آسيب‌ها از علل گوناگون سرچشمه مي‌گيرند عللي همچون عدم آغازگري زن در روابط جنسي، عدم توجه زن به تنظيم مقدمات انگيزشي در روابظ آغازين عدم وجود تنوع در رابطه جنسي، كج خلقي يا كم‌رويي زوجين، عدم رعايت مديريت زمان مقاربت، انزال زودرس يا عدم انزال، ناتواني جنسي، عدم رعايت فن جنسي، تقاضاي مقاربت دردفعات زياد توسط يكي از زوجين، عدم انگيختگي جنسي از سوي زنان، عدم علاقه زنان به انگيختگي جنسي و…
همان‌گونه كه اشاره شد هر يك از آسيب‌هاي مذكور از علل و عواملي نشأت مي‌گيرد كه تصحيح اشكالات در اين روابط به بهتر شدن رابطه و جلوگيري از پيدايش تنش و چه بسا برطرف شدن آن منجر مي‌شود به كار بردن راهكارهايي همچون شناخت و توجه به تفاوت‌هاي فردي و جسمي و روحي طرفين، توجه به جايگاه زوجين و شناخت نيازها، استفاده از برنامه‌ريزي مناسب جهت مقاربت و… ، توجه به احساسات و عواطف همسر، درمان اختلالات جسمي توسط پزشك و… به نظر مي‌رسد به كارگيري هر يك از اين راه‌كارها در موقعيت مناسب خودش به كاهش تنش‌هايي كه از روابط زناشويي نشأت مي‌گيرد، كمك مي‌كند در اين پژوهش كوشش شده است كاربردي‌ترين و ساده‌ترين و كلي‌ترين راه‌كارها ارائه شود و قطعاً در موارد خاص راهكارهاي جزيي و ويژه‌اي نيز وجود دارد كه مجال بررسي آن در اين پژوهش نبود.

عنوان:
مهم ترين علت رويگرداني جامعه اسلامي
از خلافت حضرت علي(ع)


استاد راهنما:
جناب آقاي سيدمحمدحسين بهشتي

محقق:
صديقه جامه بزرگ

چکیده :
بعد از رحلت پيامبر اكرم(ص) جامعه آن زمان از حضرت علي(ع) رويگردان شدند. يكي از علت‌هاي مهم، جريان سقيفه بود كه باعث انحراف مسلمانان از مسير اصلي اسلام ناب محمدي(ص) گرديد عوامل بسياري از جمله فرهنگي، سياسي، اجتماعي زمينه‌اي به وجود آوردند كه جريان سقيفه را در پي داشت. در اين تحقيق به مهم ترين علت رويگرداني جامعه اسلامي از خلافت حضرت علي(ع) مي‌پردازد.
اين تحقيق شامل دو فصل مي‌باشد كه در فصل اول به وضعيت فرهنگي، اجتماعي عربستان نگاهي دارد و به بررسي ملاك انتخاب رهبري و سرپرستي جامعه در قبل و بعد از رسالت پيامبر اسلام(ص) مي‌پردازد.
در فصل دوم جريان سقيفه را تحليل و عوامل فرهنگي، اجتماعي موثر سقيفه و نقش مردم را بررسي مي‌كند و در پايان به اين نتيجه مي‌رسيم كه مردم آن زمان بيشتر اسلام آورده بودند نه ايمان و چون داراي نفاق و دورويي بودند بعد از پيامبر(ص) به آن اعتقادات قلبي خود بازگشتند و باعث تنها گذاشتن حضرت علي(ع) شدند.

موضوع
تبيين توحيد، توسل و شفاعت از نظر وهابيت و نقد و بررسي آن از ديدگاه اهل تشيع

استاد راهنما
سرکار خانم منصوره مزرعی فراهانی

استاد داور
حجه الاسلام والمسلمین جناب آقاي دکتر محمد جواد زنجاني طبسی
محقق
مريم شبخوان

چکیده
ابن تیمّیه کسی که افکار وهابیت از او سرچشمه می گیرد. «در حقیقت موسس مذهب وهابیت می باشد. هر چند وهابیان در ظاهر آن را بیان نکرده اند که سرانجام در قلعه ای در شام زندانی شد و در همانجا از بین رفت. و طرح مجدد افکار ابن تیمیه توسط محمد بن عبدالوهاب صورت گرفت. که  سرانجام او هم در سال 1206 رخت از جهان بر بست.
شواهد نشان می دهد که عمر « وهابی گری افراطی» به سر آمده و طرفداران خود را به سرعت از دست می دهد زیرا در بطن وهابیت تندرو اصولی نهفته است که قابل بقا و دوام نمی باشد. وهابیان درباره ی مفهوم توحید می گویند: هدف از توحید انحصار عبادت به خدا می باشد. از این رو زیارت قبور و غیر خدا را ندا کردن و اموری از این قبیل را شرک می دانند . وهابیان معتقدند که خداوند مانند انسان است و در این رابطه به حدیثی جعلی از پیامبر استناد می کنند.
موحّد از نظر وهابیان به کسی می گویند که به هیچ یک از انبیاء و اولیاء خدا توسل نکند، به قصد زیارت پیامبر سفر نکند و از او طلب شفاعت نکند وهمچنین به او سوگند یاد نکند.محمد بن عبدالوهاب تعدادی از روایات جسم بودن خدا را آورده و آن ها را صحیح شمرده و ایمان به آن ها را واجب و رد و انکار آن ها را کفر دانسته است. وهابیان اشکالاتی از این قبیل بر توسل گرفته اند: چنین توسلی در میان صحابه نبوده است.
- مخلوقین حقی بر خدا ندارند. – این نوع توسل متضمن دعوت غیر خداست. – توسل، استعانت از غیر خداست. در پاسخ باید گفت که توسل به غیر خدای سبحان، به معنای شریک قرار دادن در افعال خدای متعال نیست بلکه مقصود این است که خدا کارش را انجام دهد و حاجت او را به برکت آنان برآورده سازد.
وهابیان به شفاعت معتقدند اما به این معنی که بنده از خدا درخواست کند که پیامبر (ص) را شفیع او قرار دهد. محمد بن عبدالوهاب همچنین می گوید : « شرک کسانی که از قبور طلب شفاعت می کنند از شرک بت پرستان زمان جاهلیت بدتر است.  حضرت آیت الله مکارم شیرازی در توصیه ای دو شانه به علمای حجاز می فرمایند: به همه ی علمی وهابی که خواستار راه اعتدال هستند توصیه می شود که فرصت خوبی را که در این شرایط تاریخی برای بازنگری در اصول وهابیت فراهم شده است، از دست ندهند و شکاف عظیمی را که میان آنها و سایر مسلمین جهان پیدا شده است و دشمن از آن بهره گیری می کند با هوشیاری پر کنند.
همچنین کلید واژه های این تحقیق عبارتند از: «توحید»، «توسل»، «شفاعت»، «وهابیت» و «شیعه».

عوامل مؤثر در تربيت كودك
(با رويكرد بر متون اسلامي)

استاد راهنما:
سركار خانم ناهيد طيّبي

محقق:
زهرا جعفري

چكيده
از آنجا كه شناخت و تحليل عوامل مؤثر در تربيت كودك، ما را به سوي جامعة ايده‌آل اسلامي، رهنمون مي‌سازد، و در متون اسلامي، اعم از آيات و روايات اين عوامل، در ابعاد وسيع و گسترده، مطرح شده، و راهكارهايي، جهت تربيت صحيح فرزندان، ارائه شده است، روشن مي‌شود مسئله‌ي تربيت كودكان داراي اصول عظيمي است، كه اولين اصل آن توجه به عوامل مؤثر تربيتي مي‌باشد، كه پدر و مادر و كودك، نقش اصلي آن را ايفا مي‌نمايند.
كودك، از لحظه‌ي تولد و خيلي قبل از آن، تحت تأثير رفتار پدر و مادر قرار مي‌گيرد و بعد از آن تحت تأثير مربي و اجتماع و علاوه بر اينها تغذيه و وراثت و اجتماع و… در كنار هم شخصيتي براي كودك فراهم مي‌آورد كه به زودي از بين نخواهد رفت. پس از توضيح مفصل در مورد اين عوامل نياز به آگاهي در مورد شيوه‌ي ارتباط عوامل و برخوردهاي اين عوامل با يكديگر در پرورش كودكان به وضوح آشكار مي‌باشد.
لذا لازم است خانواده‌ها، استفاده از راهكارهاي تربيتي مناسب براي كودكان را مد نظر قرار داده كه مهمترين اين راهكارها داشتن صبر و حوصله در كنار مهر و عطوفت به كودكان با هدف از قبيل تعيين شده مي باشد. مثلاً براي ايجاد خلاقيت و فعال كردن كودكان، برنامه‌اي از پيش تعيين شده توسط خانواده و مربيان در نظر گرفته شود و با رويكرد بر منابع گرانقدر اسلام، سعي در داشتن فرزنداني صالح داشته باشند.