آيه شماره 10  از سوره مبارکه عنکبوت
وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِن جَاء نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ
 ترجمه: و برخى از مردم (به زبان) مى‏گويند: به خداوند ايمان آورده‏ايم، پس هرگاه در راه خدا آزار ببينند، اذيّت و آزار مردم را به عنوان عذاب خداوند قرار مى‏دهند، و اگر از جانب پروردگارت يارى و پيروزى رسد، با تأكيد مى‏گويند: ما با شما بوديم. آيا (نمى‏دانند كه هيچ كس از) خدا به آنچه در دلهاى جهانيان مى‏گذرد، آگاه‏تر نيست؟
 تفسیر: اظهار ايمان برخى از مردم، زبانى است، نه قلبى. «و مِن الناس مَن يقول آمنّا»
گاهى ايمان، اذيّت و آزار مردم را بدنبال دارد كه بايد تحمّل كرد. «آمنّا - اوذى فى اللَّه»
مؤمن، مقاوم است. «ولنصبرنّ على ما اذيتمونا»(113) ولى منافق، ناپايدار است. «فاذا اوذى … جعل…»
ايمان واقعى در هنگام سختى‏ها روشن مى‏شود. «فاذا اوذى فى اللَّه» حضرت على‏عليه السلام مى‏فرمايد: «فى تقلّب الاحوال علم جواهر الرّجال»(114) در فراز و نشيب‏ها و حالات گوناگون، جوهره‏ى انسان آشكار مى‏شود.
منافق، فرصت‏طلب است و به هنگام پيروزى خود را مؤمن مى‏داند، و در گرفتن مزايا، اصرار مى‏ورزد. «ليقولنّ انّا كنّا معكم»
تظاهر و نهان‏كارى سودى ندارد، خداوند از درون همه آگاه است. «أوليس اللَّه باعلم بما فى صدور العالمين»

امام باقر علیه السلام :   

إيّاكَ و التَّسويفَ ؛ فإنّهُ بَحرٌ يَغرَقُ فيهِ الهَلْكى

(ميزان الحكمة ، ج 5، ص 443) 
 

زنهار از افكندن كار امروز به فردا ، زيرا اين كار دريايى است كه مردمان در آن غرق و نابود مى شوند.

 آيه شماره 4  از سوره مبارکه عنکبوت
متن آیه:أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَن يَسْبِقُونَا سَاء مَا يَحْكُمُونَ
ترجمه:آيا كسانى كه كارهاى بد انجام مى‏دهند، پنداشته‏اند كه بر ما پيشى خواهند گرفت (و از كيفر ما خواهند گريخت)؟ چه بد داورى مى‏كنند.

تفسیر:ارتكاب گناه و تكرار آن، در بينش انسان تأثير گذارده و او را خيالباف مى‏كند. «ام حسب الّذين يعملون السّيئات»
خيال پردازى‏ها را با ياد مرگ و معاد درمان كنيم. هم مؤمنانى كه در بوته‏ى آزمايشند و هم خلافكاران بدانند كه فرصت‏ها تمام شدنى است و مهر و قهر الهى به سراغشان خواهد آمد. «أحسب النّاس أن يتركوا … أم حسب الّذين يعملون السّيئات … من كان يرجوا لقاء اللّه…»
نه مدّعيان ايمان، از امتحان الهى رها مى‏شوند و نه خلافكاران، از انتقام الهى. «يسبقونا» (خلافكاران، خيال مى‏كنند دست خدا به آنان نمى‏رسد.)
بايد تفكّرات و پندارهاى باطل را محكوم كرد. «ساء ما يحكمون

امام رضا  علیه السلام :   

مَن حاسَبَ نَفسَهُ رَبِحَ ، و مَن غَفَلَ عَنها خَسِرَ ، و مَن خافَ أمِنَ ، و مَنِ اعتَبرَ أبصَرَ ، و مَن أبصَرَ فَهِمَ ، و مَن فَهِمَ عَلِمَ ، و صَديقُ الجاهِلِ في تَعَبٍ ، و أفضَلُ المالِ ما وُقِيَ بهِ العِرضُ ، و أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ

( ميزان الحكمة، ج 13، اندرزهاي امام رضا(ع) 

هر كه به حساب نفْس خود رسيدگى كند، سود بَرَد و هر كه از آن غفلت ورزد، زيان بيند و هر كه [از خدا و عذاب قيامت] بترسد، ايمن باشد و هر كه عبرت گيرد، بينا شود و هر كه بينا شود، فهميده گردد و هر كه فهميده شود، دانا گردد و دوستِ شخص نادان در رنج است و بهترين مال و دارايى آن است كه باعث حفظ آبرو شود و برترين خِرَد خودشناسى است.

امام رضا علیه السلام :


اَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللّه‏ِ فَاِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ يَقولُ: اَنا عِنْدَ ظَنِّ عَبدىَ الْمُؤمِنِ بى، اِنْ خَيْرا فَخَيْرا وَ اِنْ شَرّا فَشَرّا؛

به خداوند خوش گمان باش، زيرا خداند میفرمايد: من نزد گمان بنده مؤمن خويش هستم، اگر به من خوش گمان باشد، به خوبى با او رفتار میكنم و اگر به من بدگمان باشد، به بدى با او رفتار میكنم.


كافى، ج 2، ص 72، ح 3

آيه شماره 88  از سوره مبارکه قصص
متن آیه: وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
ترجمه:و (هرگز) معبود ديگرى را با «اللّه» مخوان كه معبودى جز او نيست. همه چيز جز وجه او نابود است، حُكم (و حاكميّت، تنها) از آن اوست، و همه به سوى او بازگردانده مى‏شويد.
تفسیر:موحّد واقعى كسى است كه از همه‏ى معبودها، اَبَرقدرت‏ها، ايسم‏ها وطاغوت‏ها آزاد باشد. «لاتدع مع اللّه الهاً آخر»
به آنچه رفتنى است، دل نبنديم و خود را اسير آنها نسازيم. «كلّ شى‏ءٍ هالك الاّ وجهه» چنانكه حضرت ابراهيم فرمود: «لا اُحبّ الآفلين»(108)
حاكميّت، مخصوص خداوند است. «له الحكم»
معبود واقعى چند شرط دارد:
الف: فناپذير نباشد. «كلّ شى‏ء هالك الا وجهه»
ب: بر هستى فرمانروا باشد. «له الحكم»
ج: فرجام همه به دست او باشد. «اليه ترجعون»
5 - مرگ، نابودى نيست، بازگشت به مبدأ است. «اليه ترجعون»
پروردگارا! مزه‏ى تلاوت، تدبّر و پندگيرى از قرآن را به ما بچشان.
پروردگارا! چراغ دل ما را به نور قرآن روشن و وجود ما را روشنى‏بخش قرار ده.
پروردگارا! رفتار و گفتار ما را برخاسته از قرآن و سيره‏وسنّت پيامبراكرم‏صلى الله عليه وآله واهل‏بيت معصومش‏عليهم السلام قرار بده.

امام صادق علیه السلام :

لا يَنبغي للمؤمنِ أنْ يَجلِسَ مَجلسا يُعصى اللّه ُ فيهِ و لا يَقدِرُ على تغييرِهِ( ميزان الحكمة،ج2،ص222)

 سزوار نيست مؤمن در مجلسى بنشيند كه در آن معصيت خداوند مى شود و او نمى تواند آن وضع را تغيير دهد.

حضرت فاطمة الزهراء ( سلام الله علیها) :

حُبِّبَ إ لَيَّ مِنْ دُنْياكُمْ ثَلاثٌ: تِلاوَةُ كِتابِ اللّهِ، وَالنَّظَرُ فى وَجْهِ رَسُولِ اللّهِ، وَالاْنْفاقُ فى سَبيلِ اللّهِ.

 ( علل الشّرايع ، ج 1، ص 183؛ بحارالا نوار، ج 43، ص 82، ح 4.)

 سه چيز از دنيا براى من دوست داشتنى است : تلاوت قرآن ، نگاه به صورت رسول خدا، انفاق و كمك به نيازمندان در راه خدا.

امام علي (علیه السلام ) :  

إذا لَم تَكُن عالِما ناطِقا فَكُن مُستَمِعا واعِيَا ( غررالحكم،4090)
 

اگر دانشمندى گويانيستى ، پس شنونده اى شنوا باش.

امام على(ع) در تفسير آيه‏ شريفه‏: «لاتنسَ نَصيبَك مِن الدّنيا» [1] ؛( بهره خود را از

دنيا فراموش نكن)مى‏فرمايد: «لاتَنسَ صِحّتَك و قوّتَك و فراغَك و شبابَك و نشاطَك أن

تَطلُبَ بها الآخرة؛ …»؛ برای رسيدن به آخرت(که بهتر و پایدارتر است)، چند چیز را

فراموش نکن:

 1ـ تندرستی ات، 2ـ نیروی و توانت، 3ـ اوقات فراغتت، 4ـ جوانی ات، 5ـ نشاط و شادابیت. [2]

پی نوشت :
1 . قصص، 77.
2 . معانى الاخبار، ص 325.