استاد راهنما:
حجت الاسلام جناب آقاي دكتر مهدي مهريزي
استاد ناظر:
جناب آقاي سيد محمدحسين بهشتي
استاد داور:
سرکار خانم مرضيه اسکندرجوي
محقق:
مرضيه سادات طباطبايي‌پور
چكيده
وجود مبارک اميرالمؤمنين علي(ع) به قدري عظيم و سترگ است که ذکر فضائل و مناقب آن حضرت بدون بهره‌گيري از آيات الهي و روايات معصومين(ع) و علماي آگاه و مخلص، کاري است بس دشوار و چه بسا ناممکن. شاهد مثال روايتي است از پيامبر(ص) که به حضرت علي(ع) مي‌فرمايند:
«خدا را نشناخت جز من و تو، مرا نشناخت جز تو وخدا و تو را نشناخت جز من و خدا».
از طرف ديگر رسول خدا(ص) همواره از مسلمانان مي‌خواهند که درباره‌ي فضائل و مناقب علي(ع) بنويسند و بگويند چنانچه در حديثي مي‌فرمايند:
«هر کس بنويسد فضيلتي از فضائل علي ابن ابيطالب(ع) را، تا زماني که اين نوشته هست ملائکه براي او طلب مغفرت مي‌کنند و نگاه به نوشته‌اي که فضائل علي(ع) در آن است، خداوند مي‌بخشد گناهاني را که به وسيله‌ي چشم کرده باشد.»
تأکيد رسول خدا(ص) براي دانستن فضايل آن حضرت، متخلق شدن مسلمانان به صفات حميده و الگو قرار دادن علي(ع) به عنوان يک انسان نمونه و اسوه حسنه در زندگي آنها و در نتيجه داشتن جامعه اين نمونه و رفتن به سوي هدف غائي خلقت مي‌باشند.
در نوشته‌ايي که در پيش رو داريد سعي شده به فضائلي از آن حضرت پرداخته شود که خاص و منحصر به آن امام همام بوده و ديگر اصحاب و ياران پيامبر(ص) از آن بي‌بهره‌اند از جمله:
ولادت علي(ع) در خانه‌ي خدا، سبقت آن حضرت در ايمان و اسلام که اوّلين فرد مسلمان پس از پيامبر(ص) به شمار مي‌روند و وصايت و خلافت و جانشيني ايشان پس از پيامبر(ص) و عهده‌داري منصب امامت مي‌باشد. که بنابر حديثي از حضرت علي(ع)، بزرگترين فضيلت خود را، جانشيني پيامبر(ص) بدست رسول خدا مي‌داند.
اين پايان‌نامه به فضائل و مناقب فوق از آن حضرت به صورت تطبيقي و مقايسه‌ايي بين دو فرقه شيعه و سني از مسلمانان پرداخته شده و نظرات آنها به گونه‌ايي مبسوط بيان شده است و به اختلاف نظر و تفاوت ديدگاههاي اين دو فرقه مسلمان نيز اشاره شده است.
هر چند طبق مستندات تاريخي و رواني و نظر علماي شيعه و سني، همه‌ي مسلمين به فضائل فوق و ديگر فضائل و مناقب آن حضرت نسبت به صحابه در حد اعلي معترفند لکن تعداد انگشت‌شماري از روي جهالت و عناد و خود محوري آن را ناديده گرفته و با غرض‌ورزي و بي‌خبري به اين همه بزرگي و عظمت بي‌مهري ورزيده‌اند.
انشاءالله که مسلمين با شناخت صراط مستقيم که همان علي(ع) و اهل بيت پيامبر(ص) است به هدف عالي خلقت که همانا خيلفته اللهي است نائل شده و اين فهم در حکومت جهاني حضرت مهدي(عج) محقق گردد.