اشارات
دکتر احمد بهشتي
قرآن در آخر سورة فرقان، آياتي در وصف «عبادالرحمان» دارد که همان انسانهاي کامل هستند. در اين آيات، «منِ» خانوادگي و اجتماعي اين گونه افراد، در هدف والاي انسان، يعني بندگي خدا ـ آن هم خدايي که مظهر رحمت و رحمانيت استـ تجلي ميکند. اينها غافل از مسأله خانواده و ابعاد آن، يعني همسري و پدري و مادري نيستند. يکي از خواستههاي قلبي آنها اين است:
«رَبَّنا هَب لَنا مِن أزواجِنا و ذُرياتِنا قُره أعيُن؛ پروردگارا! همسران و فرزنداني به ما ببخش که «قرهالعين» ما باشند.»1
قرهالعين يعنيچه؟ واژه «قره» از قرار است. يعني وسيلة قرار و آرامش چشم. چشم چه هنگام روي چيزي قرار و آرامش پيدا ميکند؟ هرچه براي انسان خوشايند است و از ديدن آن لذت ميبرد و به همين جهت ديده از او بر نميگيرد.
بندگان خدا و انسانهاي کامل، چشم و دل هر جايي ندارند. زنان و شوهراني که به کمال انساني و به بندگي خدا رسيدهاند، در دل يکديگر جاي دارند و به آن گونه رسيدهاند که جز حوادث تلخ طبيعت، هيچ عاملي نميتواند آنها را از يکديگر ببُرد. چشمان پاک آنها در برابر غير همسر، به «غَضِّ بصر» يعني فرونهادن چشم نه بستن چشم روي ميآورند2.
در برابر فرزند نيز چنيناند. فرزند، آرامشبخش دل و جان و قرهالعين آنهاست. چشم آنها شب و روز به فرزند دوخته است. اما پر واضح است که اينها همه چيز را با عينک بندگي خداوند رحمان مينگرند؛ زيباييهاي طبيعت را، يکديگر را، فرزند را و… .
بنابراين، تنها چهرة ظاهري فرزند را نميبينند. چهرة جان و چهرة انسانيت و چهرة بندگياش در برابر خداوند رحمان را هم مينگرند.