خودفراموشی و راههای درمان آن
از دیدگاه قرآن و سنت

استاد راهنما:
حجت الاسلام والمسلمین دکتر مهدی زندیه

محقق:
سکینه اسداغی اقدم

در اين پژوهش به مسأله خودفراموشي و راه‌هاي درمان آن با توجه به آيات و روايات با شيوه نقلي پرداخته شده است، كه هم به لحاظ اجتماعي و جامعه‌شناسي بين ديدگاه اسلام و ساير ديدگاه‌ها و هم فردي و اخلاقي و از منظر آيات و روايات قابل بررسي است و بعد اخير در اين تحقيق لحاظ شده است.
با توجه به آيه 19 سوره حشر  لا تَكُونُوا كَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ ؛ «و نباشيد مانند كساني كه خدا را فراموش كردند و خدا آنها را از يادشان برد.» خودفراموشي يعني انسان ذات و فطرت و اصل خودش را كه فقر و حاجت ذاتي به خداست از ياد برده و خود را مستقل در تاثير بداند و خويشتن را كمتر يا بيشتر از حد خود تصور كند.
ابتدا انسان را به اصلي‌ترين توانايي‌اي كه خدا در وجودش وديعه گذارده يعني خليفة اللهي متوجه ساخته و چگونگي رابطه‌اش با خويشتن را تبيين نموده‌ايم. بعد عوامل و زمينه‌هاي خودفراموشي چون جهل به فطرت و خدافراموشي، شيطان، گناه و دنيازدگي، اشاره شده كه همگي به اصلي‌ترين علت يعني خدافراموشي برمي‌گردد. در ادامه آثار و پيامدهايي مانند فسق و فجور و خروج از طاعت الهي، ظلم به نفس، خودباختگي و از بين رفتن كرامت انساني و دور شدن از رحمت الهي مطرح شده است و بالاخره راه‌هايي براي درمان تحت عناوين علمي: خداشناسي، خودشناسي، معادشناسي، عملی: عبادی و اخلاقی. عبادي: نماز و ذكر و ياد خدا (لساني – قلبي). اخلاقي: مراقبه و محاسبه نفس با استناد به آيات و روايات بيان شده است. تا با كسب معرفت، عقايد خود را تقويت و با ياد خدا و اقامه نماز و مراقبت و محاسبه نفس دچار خودفراموشي نشويم.
كليد واژه‌ها:
خودفراموشي، نسيان، غفلت، ذكر