شب قدر از منظر مقام معظم رهبري
ما معتقديم (و اين جزء بديهيات اسلام، بلكه بديهيات همه اديان است) كه انسان، فقط در سايه ارتباط و اتصال با حق تعالي است كه ميتواند به تكامل و تعالي دست پيدا كند. البته فرصت ماه رمضان، يك فرصت استثنايي است. اين، چيز كمي نيست كه خداي متعال در قرآن بفرمايد: “ليلهالقدر خير من الف شهر”. يك شب، از هزار ماه بهتر و با فضيلتتر و در پيشرفت انسان موثرتر، در ماه رمضان است. اين، چيز كمي نيست كه رسول اكرم (صليا…عليهوآله) اين ماه را ماه ضيافت الهي به حساب بياورند. مگر ممكن است كه انسان وارد سفره كريم بشود و از آنجا، محروم خارج بشود؟ مگر وارد نشوي. آن كساني كه وارد سفره غفران و رضوان و ضيافت الهي در اين ماه نشوند، البته بيبهره خواهند ماند و واقعا اين محروميت به معناي حقيقي است. “ان الشقي من حرم غفرانا… في هذا الشهر العظيم”. محروم واقعي، آن كسي است كه نتواند در ماه رمضان، غفران الهي را به دست بياورد.(1)
ليلهالقدر شب ولايت است
ليلهالقدري كه در اين ماه رمضان است و قرآن صريحا ميفرمايد: “ ليلهالقدر خير من الف شهر”؛ يك شب، بهتر است از هزار سي روز (هزار ماه)، بسيار مهم است. چرا اين قدر فضيلت را به يك شب دادند؟ زيرا بركات الهي در اين شب زياد است؛ نزول ملائكه در اين شب زياد است؛ اين شب، سلام است؛ “سلام هي حتي مطلعالفجر”؛ از اول تا آخر اين شب، لحظاتش سلام الهي است.” “سلام قولا من رب رحيم.” رحمت و فضل الهي است كه بر بندگان خدا نازل ميشود. هم شب قرآن و هم شب عترت است. لذا سوره مباركه قدر هم، سوره ولايت است. شب قدر، خيلي ارزش دارد. همه ماه رمضان، شبها و روزهايش ارزش والا دارد؛ البته ليلهالقدر نسبت به روزها و شبهاي ماه رمضان، خيلي فاخرتر است؛ اما شبها و روزهاي ماه رمضان، نسبت به روزها و شبهاي بقيه سال، خيلي فاخرتر است. بايد قدر بدانيد. در اين روزها و در اين شبها، همه بر سر سفرهانعام الهي حاضريد. استفاده كنيد.(2)
در ماه رمضان… (در همه روزها و شبها) دلهايتان را هرچه ميتوانيد با ذكر الهي نورانيتر كنيد، تا براي ورود در ساحت مقدس ليله`القدر آماده شويد؛ كه “ليلهالقدر خير من الف شهر؛ تنزل الملائكه والروح فيها باذن ربهم من كل امر.” شبي كه فرشتگان، زمين را به آسمان متصل ميكنند؛ دلها را نورباران و محيط زندگي را با نور فضل و لطف الهي منور ميكنند. شب سلم و سلامت معنوي (سلام هي حتي مطلع الفجر) شب سلامت دلها و جانها، شب شفاي بيماريهاي اخلاقي، بيماريهاي معنوي، بيماريهاي مادي و بيماريهاي عمومي و اجتماعي؛ كه امروز متاسفانه دامان بسياري از ملتهاي جهان، از جمله ملتهاي مسلمان را گرفته است! سلامتي از همه اينها، در شب قدر ممكن و ميسر است؛ به شرطي كه با آمادگي وارد شب قدر بشويد.(3)
شب قدر، شب سلامت از بيماريهاست
شب قدر، شب شفاي بيماريهاي اخلاقي، معنوي، مادي و بيماريهاي عمومي و اجتماعي است كه امروز متاسفانه دامان بسياري از ملتهاي جهان، از جمله ملتهاي مسلمان را گرفته است!
امروز كه خداي متعال اجازه داده است كه شما زاري، تضرع و گريه كنيد، دست ارادت به سوي او دراز كنيد، اظهار محبت كنيد، اشك صفا و محبت را از دل گرم خودتان به چشمهاي خودتان جاري كنيد. اين فرصت را مغتنم بشماريد؛ والا روزي هست كه خداي متعال به مجرمين بفرمايد: “ لاتجروا اليوم”، برويد، زاري و تضرع نكنيد، فايدهاي ندارد “انكم منا لاتنصرون”. اين فرصت، فرصت زندگي و حيات است كه براي بازگشت به خدا در اختيار من و شماست؛ و بهترين فرصتها ايامي از سال است كه از جمله آنها ماه مبارك رمضان است و در ميان ماه مبارك رمضان، شب قدر! شب قدر هم در ميان اين سه شب است. طبق روايتي كه مرحوم محدث قمي نقل ميكند، سوال كردند كه كدام يك از اين سه شب (يا آن دو شب بيستويكم و بيستوسوم) شب قدر است؛ در جواب فرمودند:
چهقدر آسان است كه انسان، دو شب (يا سه شب) را ملاحظه شب قدر بكند؛ چه اهميتدارد بين سه شب مردد باشد، مگر سه شب چهقدر است؟ كساني بودهاند كه همه ماه رمضان را از اول تا آخر، شب قدر به حساب ميآوردند و اعمال شبقدر را انجام ميدادند! (4)
يك جمله كوتاه در باب اهميت ليلهالقدر عرض كنم؛ علاوه بر اينكه از جمله قرآني “ليلهالقدر خير من الف شهر” ميشود فهميد كه از نظر ارزشيابي و تقويم الهي، يك شب برابر هزار ماه است، در دعايي كه اين روزها ميخوانيم، براي ماه رمضان چهار خصوصيت ذكر ميكند: يكي تفضيل و تعظيم روزها و شبهاي اين ماه است بر روزها و شبهاي ماههاي ديگر؛ يكي وجوب روزه در اين ماه است؛ يكي نزول قرآن در اين ماه است و يكي هم وجود ليله القدر در اين ماه است. يعني در اين دعاي ماثور، ليلهالقدر را عدل نزول قرآن در ارزشدادن به ماه رمضان مشاهده ميكنيم. بنابراين قدر ليلهالقدر را بايد دانست؛ ساعات آن را بايد مغتنم شمرد و كاري كرد كه انشاءالله قلم تقدير الهي در شبهاي قدر براي كشور عزيز و آحاد ملت ما تقديري آنچنان كه شايسته مردم مومن و عزيز ماست، رقم بزند.(5)
منابع:
1. مقام معظم رهبري در ديدار با مسوولان و كارگزاران نظام جمهوري اسلامي، به مناسبت عيد سعيد فطر سال 1369 هجري شمسي
2. بيانات مقام معظم رهبري در ديدار علما، طلاب و اقشار مختلف مردم شهر قم به مناسبت سالگرد قيام نوزدهم دي
3. بيانات مقام معظم رهبري در جمع بسيجيان به مناسبت هفته بسيج سال 1376
4. بيانات مقام معظم رهبري در خطبه نمازجمعه تهران 26/10/1376
5. بيانات مقام معظم رهبري در نمازجمعه تهران 28/8/1386