روزشمار فروردین

اول فروردين: روز مبارزه با تبعيص‌نژادي
توفان کاترينا را که يادتان هست. چه خوب لايه‌هاي ظاهري و پرتجمل زندگي هاليودي را کنار زد و واقعيت‌هاي پنهان جامعه آمريکا را نشانمان داد. سفيدپوستان سيل‌زده در اولويت هستند، به يک دليل ساده؛ آنها سياه نيستند! آمارها هم حقايق ديگري را فاش مي‌کنند. چند درصد از اعضاي کنگره‌هاي آمريکا و اروپا سياه‌پوست هستند؟ چرا متوسط درآمد خانواده‌هاي سياه‌پوست جهان، نصف درآمد سفيدپوستان است؟ و… با اين وصف، حق مي‌دهيد اگر حضور يکي دو سياستمدار رنگين‌پوست را در کاخي که سفيد است، شعاري بدانيم يا يک استثناي کم‌ياب، و بپرسيم چرا با اين همه سرخ و سياه، تازه حالا اولين رئيس‌جمهور رنگين‌پوست؟

12 فروردين: روز جمهوري اسلامي ايران (1358ش)
مردم، کتک خورده بودند، شکنجه شده بودند، جان داده بودند، عزيزترين‌هايشان را، و حالا پيروزي‌شان را جشن گرفته بودند و دنبال جايگزيني براي رژيم شاهنشاهي مي‌گشتند؛ البته آن‌ها بي‌هدف قيام نکرده بودند که حالا سرگردان باشند، آرمان داشتند؛ همه‌شان مي‌گفتند که ما شاه و حکومت سلطنتي نمي‌خواهيم. مي‌گفتند حکومتي بايد بيايد که از ميان خودمان برخاسته باشد يعني مردمي باشد، و از همه مهم‌تر اين‌که جهت‌دهي و برنامه‌هايش رنگ و بوي اسلامي و ديني داشته باشد. در واقع، انتخابي بودن نظام و اسلامي بودن محتواي حکومت در شعارهاي مردم سراسر کشور مطرح شده بود.
اين مردم، نهضت‌شان را با درايت يک رهبر بزرگ به مقصد رسانده بودند و حالا چشم دوخته بودند به حرف‌هاي اين پيرمرد که حرف دل‌ خودشان بود و همان جمله معروفِ «جمهوري اسلامي؛ نه يک کلمه کم، نه يک کلمه زياد.» امام اين جمله را خيلي محکم گفت، اما مي‌خواست که خواست مردم باشد و به همين دليل سفارش کرد به رفراندم يا همان انتخابات.
روز 11فروردين سال 58 ميليون‌ها انسان آزاده و آگاه پاي صندوق‌هاي رأي رفتند و يک انتخابات بي‌نظير و بزرگ به يادگار گذاشتند که هنوز هم وقتي تصويرهايش را از تلويزيون تماشا مي‌کنيم، غرق تعجب مي‌شويم. روز 12فروردين نتايج آرا اعلام شد؛ 2/98درصد مردم به جمهوري اسلامي آري گفته بودند.
14 فروردين: روز جهاني کتاب کودک
کودک، وقتي قصه‌اي مي‌شنود يا کتابي مي‌خواند، رفتار و منش شخصيت‌هاي داستان در ذهنش خانه مي‌کند. او هنوز نمي‌تواند مرز ميان آموخته‌هاي جهان داستان را از زندگي واقعي که در اطرافش جريان دارد، تشخيص بدهد، پس آموخته‌هاي دنياي قصه براي او از همان اهميتي برخوردار است که تجربه‌هاي زندگي. با اين وصف، خيلي مهم است که براي کودکان کتاب بخريم، برايشان قصه‌هاي خوب بخوانيم يا دست‌کم بدانيم که چه کتابي مي‌خوانند و بفهميم که چگونه مي‌توانيم روح تشنه و پاک آن‌ها را با کتاب‌هاي خوب سيراب کنيم.
15 فروردين: درگذشت پروين اعتصامي (1320ش)
برخي پروين اعتصامي را بزرگ‌ترين شاعر زن ايراني دانسته‌اند و حتي ديرباوراني که نمي‌توانستند اين همه اصالت و نگارگري‌هاي برجسته را باور کنند، به او تهمت زدند که شعر ديگران را ربوده است. اين تهمت‌هاي ناروا فقط بلنداي شعر پروين را مي‌رساند که خواننده را به ياد شاعراني بزرگ چون رودکي و ناصرخسرو و سنايي مي‌انداخت.

پروين، احياکننده سنت مناظره در شعر بود و در ديوانش بيش از هفتاد مناظره ديده مي‌شد؛ مناظره‌هايي چون سوزن و نخ، سير و پياز، کرباس و الماس و مست و هوشيار، با اين وجود، شعر او شعر اوقات و احوال و اشخاص نيست؛ موعظه است؛ شعر تربيت و تهذيب و ترانه روح‌فزاي مهر و عاطفه است.pan style="color: #000000; font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif; font-size: medium;">در کنار همه اين‌ها پروين يک شاعر زن است و شاهدش رنگ زنانه شعرهاي اوست و حضور پررنگ عاطفه در جاي‌جاي ديوانش.
15 فروردين: درگذشت مترجم و اديب وارسته استاد احمد آرام (1377ش)
* من مقياسم براي دين، قرآن است. هر چه با آن نسازد، آن را قبول نمي‌کنم. توحيد، يعني آدم غير از خدا هيچ چيزي را مؤثر نداند. وقتي که انسان غير خدا را مؤثر ندانست، از کسي نمي‌ترسد، تملق نمي‌گويد و براي اطاعت امر خداوند، هر چه بخواهد از خودش مي‌خواهد. مي‌داند که خدا او را جانشين خودش قرار داده، سعي مي‌کند اين جانشيني را حفظ کند، تا حق داشته باشد که جانشين خدا بشود، نه جانشين شيطان.
* من مسلمانم و مسلمان معتقد است که آدم بايد تابع خدايي باشد که او را آفريده است آن خدايي که او را آفريده، کتابي هم برايش فرستاده، من هر روز چند آيه از اين کتاب را مي‌خوانم. آن را تمرين مي‌کنم و به آن عمل مي‌کنم.
اين‌ها حرف‌هاي يکي از بزرگ‌ترين استادان فيزيک و ستاره‌شناسي ايران است؛ يکي از فرزانگان فلسفه و عرفان و ادبيات اين سرزمين؛ کسي که بيش از دويست جلد تأليف و ترجمه عميق و پر ارزش از او به يادگار مانده است؛ انساني مخلص و فروتن و پارسا.
18 فروردين: روز جهاني بهداشت
اگر اختصاص يک روز تقويم‌ها به يک موضوع نشان از اهميت آن باشد و يا توجه دادن همگان به آن ـ که البته چنين است ـ پس روز جهاني بهداشت براي ما نيست؛ يعني نبايد باشد. براي ما که دينمان آيين سلامت و آراستگي است و نظافت جزيي از ايمان. براي ما که طهارت اولين شرط ارتباط با خداست. براي ما که پيامبرمان تميزترين مردمان زمان خويش بود و به بوي خوش و عطر سفارش مي‌کرد. براي ما که غني‌ترين دستورهاي بهداشت فردي و اجتماعي را در آموزه‌هاي ديني‌مان مي‌بينيم. براي ما که گذشته پر افتخارمان در تاريخ علم بهداشت، سربلند و سرافراز است. براي ما که غسل کردن از احکام عبادي است. مسواک زدن سبب خشنودي پروردگار است. شستن دست‌ها قبل از غذا و بعد از آن سفارش شده، از پرخوري مذمت کرده‌اند، به پوشيدن لباس سفيد تاکيد داشته‌اند، و هزاران دستور بهداشتي ديگر. براي ما که وقتي مسيحيان اندلس (اسپانيا) در پي يافتن مسلمانان بودند، آنان را از صورت‌هاي پاکيزه و لباس‌هاي تميزشان مي‌شناختند و هزاران افتخار ديگر…
19 فروردين: شهادت عالم مجاهد آيت‌الله سيدمحمدباقر صدر
* در آخرين بار وقتي سربازان بعثي براي بردن او آمدند انگار که مي‌خواست سنگيني مصيبت را کم کند رو به همسر و بچه‌هايش کرد و گفت: «هر انساني ناگزير مي‌ميرد. مرگ هم اسباب متعددي دارد؛ يکي در بستر، يکي در اثر بيماري…، اما مرگ در راه خدا بسيار شرافتمندانه‌تر است. اگر به دست صدام و نوکرانش کشته نشوم، در اثر بيماري و يا چيز ديگر مي‌ميرم» و بعد گفت: «اگر در مرگ من مصلحت و فايده‌اي براي دين و تشيع باشد، اين برايم کافي است که عزم شهادت کنم.» آن‌گاه در حالي‌که چهره‌اي بشاش و لبخندي بر لب داشت غسل شهادت کرد.
19 فروردين: درگذشت عالم رباني ميرزا مهدي الهي‌قمشه‌اي (1393ق)
ما او را بيش‌تر با ترجمه معروف و قديمي‌اش از قرآن مي‌شناسيم و يا شاگردان مشهوري مثل آيت‌الله جوادي آملي و علامه حسن‌زاده، و شايد اين روزها با پسر سخنرانش که مرتب از مرحوم پدر ياد مي‌کند.
الهي‌قمشه‌اي اولين کسي است که قرآن را بر خلاف قدما که ترجمه تحت‌اللفظي مي‌کردند، به زبان فارسي روان و سليس ترجمه کرد، بدون آن‌که دخل و تصرفي در اصل معنا بشود. او در آخرين ساعات ترجمه قرآن، مي‌دانست که به زودي از دنيا خواهد رفت. برادرش چند وقت قبل خواب ديده بود که او در صحرايي نشسته و مشغول نوشتن است و عده‌اي مشغول ساختن قصري هستند. برادرش مي‌پرسد اين قصر مال کيست؟ مي‌گويند مال اين کسي است که کتاب مي‌نويسد. برادرش مي‌پرسد کار قصر کي تمام مي‌شود؟ مي‌گويند هر وقت که اين کتاب تمام شود.
20 فروردين: قطع رابطه سياسي ايران با آمريکا (1359ش)
ما به خودمان و ملتمان حق مي‌دهيم که از آمريکا بي‌زار باشيم. براي خودمان دليل داريم که با آمريکا رابطه‌اي نداشته باشيم. بي‌پروايي نمي‌دانيم که به شيفتگان رابطه با آمريکا بگوييم: ساده لوح! ما براي خودمان و ملتمان دليل داريم:
ما کودتاي 28 مرداد آمريکايي‌ها را شاهد مي‌آوريم و تحقير مردممان را با تصويب قانون کاپيتولاسيون. ما پشتيباني آمريکا را از شاه، اين ديکتاتور منفور ملت ديده‌ايم و هم‌چنين حمايت آن کشور را از تجزيه کشورمان. ما از فعاليت‌هاي جاسوسي گسترده آنها بر ضد ايران آگاهيم، ما اسناد لانه جاسوسي را شاهد داريم. ما هنوز تصاوير حمله به طبس را از ياد نبرده‌ايم و همين‌طور توقيف اموال ملتمان را، مگر مي‌توانيم حمايت آمريکا از دژخيمي به اسم صدام و ارسال مخوف‌ترين جنگ‌افزارها براي کشتن جونانمان را فراموش کنيم. ما هيچ تصوير روشني از آمريکا نداريم. ذهن ما پر است از خاطره‌هاي بد، روزهاي تيره، اصلاً ما نمي‌خواهيم نوکر باشيم نمي‌خواهيم ارباب داشته باشيم.
25 فروردين: روز بزرگداشت عطار نيشابوري
گروهي از مرغان براي جستن سيمرغ؛ پادشاهشان، به راهنمايي هدهد دانا به راه مي‌افتند. در راه از هفت مرحله سهمگين مي‌گذرند و در هر مرحله گروهي از مرغان از راه باز مي‌مانند و به بهانه‌هايي پا پس مي‌کشند. پس از عبور از اين مراحل که بي‌شباهت به هفت خان داستان رستم و اسفنديار نيست، سرانجام از گروه انبوه مرغان که در جست‌وجوي سيمرغ بودند، تنها سي مرغ باقي مي‌مانند و چون به خود مي‌نگرند، درمي‌يابند که آن چه بيرون از خود مي‌جسته‌اند، اينک در وجود خودشان تجلي کرده است.
اين خلاصه‌اي بود از 4600 بيت منطق‌الطير؛ مهم‌ترين مثنوي عطار و يکي از مشهورترين مثنوي‌هاي تمثيلي فارسي. عطار با لحن و زباني ساده و صميمي و در عين‌حال پر از ابهام سخن مي‌گويد. گاهي آن‌قدر تحت‌تأثير زبان ساده گفتار او قرار مي‌گيريم که از ياد مي‌بريم صدها سال با او فاصله زماني داريم. عطار، همان کسي است که شعر و عرفان را از مدرسه و مکتب به ميان مردم آورد.
گه پيرو نبرد مي‌بايد بود    
گه پيرو اهل درد مي‌بايد بود
اين قصه به سرسري به سر مي‌نشود    
کاري است عظيم مَرد مي‌بايد بود
از صميم روزها
2 فروردين: روز جهاني آب
«طعم زندگي» اين پاسخ کوتاه امام رضا(ع) بود به کسي که پرسيد: مزه آب چيست؛ ساده‌ترين، زيباترين و عميق‌ترين توصيفي که مي‌توان از آب داشت.
5 فروردين: تولد اميرخسرو دهلوي شاعر پارسي‌گوي هند (631ش)
اي به درماندگي پناه همه    
کرم توست عذر خواه همه
بند نعلين رهروان درت        
شرمته تکمه کلاه همه
قطره‌اي ز ابر رحمت تو بس است    
شستن نامه سياه همه
13 فروردين: روز طبيعت
مردمان نواحي پرمحصول، گشاده‌دستي و سخاوت را از مدرسه طبيعت مي‌آموزند و تلاش و سخت‌کوش نيز درس طبيعت در مناطق کويري است. همان‌قدر که فرزندان نواحي گرم‌سير، بردبارند، مردم سرزمين‌هاي سرسبز، پر احساسند.
20 فروردين: روز هنر انقلاب اسلامي
مقام معظم رهبري «هنر، زبان رسايي دارد که هيچ زباني به رسايي آن  نيست؛ نه زبان علم، نه زبان موعظه، يکي از رازهاي موفقيت قرآن، هنري بودن آن است. قرآن، در اوج هنر است.»
روزشمار
2 فروردين: آغاز عمليات فتح‌المبين (1361 ش)
تهاجم مزدوران محمدرضا پهلوي به مدرسه فيضيه قم (1342 ش)
3 فروردين: روز جهاني هواشناسي
13 فروردين: درگذشت مترجم و رياضيدان نامي، استاد احمد بيرشک (1381 ش)
17 فروردين: قيام روحاني مبارز شيخ محمد خياباني (1299 ش)
18 فروردين: هفته بهداشت مدارس ـ روز سلامتي
20 فروردين: روز هنر انقلاب اسلامي
شهادت هنرمند متعهد سيدمرتضي آويني (1372 ش)
24 فروردين: حادثه جانسوز انفجار حسينيه سيدالشهدا، کانون رهپويان وصال شيراز (1387 ش)
27 فروردين: درگذشت آيت‌الله حاج شيخ هاشم قزويني (مدرس برجسته حوزه علميه مشهد) (1380 ق)
28 فروردين: روز جهاني هموفيلي
29 فروردين: روز ارتش جمهوري اسلامي
30 فروردين: درگذشت فقيه رباني ملا احمد نراقي مؤلف معراج‌السعاده (1245 ق)