جلسه اخلاق با حضور آیت الله حائری شیرازی
در پی سلسله جلسات اخلاق روز دوشنبه، جلسه اخلاق این هفته با حضور آیت الله محیالدین حائری شیرازی در مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد.
آیت الله حائری شیرازی در ابتدا اظهار داشت: اکثر بانوان در ذهنشان درباره ارزش وشخصیت خود دچار مشکل هستند، که اختصاص به بعض ندارد و حتی تعدادی از بزرگان هم این گونه فکر می کنند. قرآن در این باره می فرماید: « إِذْ قَالَتِ امْرَأَتُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنىِّ نَذَرْتُ لَكَ مَا فىِ بَطْنىِ مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنىِّ إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ فَلَمَّا وَضَعَتهْا قَالَتْ رَبِّ إِنىِّ وَضَعْتهُا أُنثىَ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَ لَيْسَ الذَّكَرُ كاَلْأُنثىَ ؛ (به ياد آوريد) هنگامى را كه همسرِ «عمران» گفت: خداوندا! آنچه را در رحم دارم، براى تو نذر كردم، كه «محرَّر» (و آزاد، براى خدمت خانه تو) باشد. از من بپذير، كه تو شنوا و دانايى!ولى هنگامى كه او را به دنيا آورد، (و او را دختر يافت،) گفت: خداوندا! من او را دختر آوردم و پسر، همانند دختر نيست. (دختر نمىتواند وظيفه خدمتگزارى معبد را همانند پسر انجام دهد).» (35-36 آل عمران)
وی افزود: همسر عمران فکر می کرد که نذرش پذیرفته نشده و حال آنکه از نظر خدا قبول کردن نذر ربطی به دختر یا پسر بودن ندارد بلکه مربوط به نیت وقف کننده و صلاحیت موقوفه است.
آیت الله حائری رابطه بین قبول شدن موقوفه ورسیدن به مقامات عالیه را از زبان قران چنین تصریح کرد: فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ أَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَ كَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كلُّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقًا قَالَ يَامَرْيَمُ أَنىَ لَكِ هَاذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيرْحِسَابٍ؛ خداوند، او [مريم] را به طرز نيكويى پذيرفت و به طرز شايستهاى، (نهال وجود) او را رويانيد (و پرورش داد) و كفالت او را به «زكريا» سپرد. هر زمان زكريا وارد محراب او مىشد، غذاى مخصوصى در آن جا مىديد. از او پرسيد: «اى مريم! اين را از كجا آوردهاى؟!» گفت: «اين از سوى خداست. خداوند به هر كس بخواهد، بى حساب روزى مىدهد.» (37 ال عمران) شرط رسیدن به کمال و رشد این است که طلبگی مورد قبول خداوند باشد در نتیجه اول قبول شدن و دوم به مقامات عالیه رسیدن است.
وی در مورد چگونگی قبول شدن انسانهایی که خود را وقف خدا میکنند گفت: قبول شدن بستگی به الگویی دارد که انسان برای خود قرار داده است. اگر شکنجه شدن مومنات در راه خدا را دیده و خودش را وقف کرده که مثل او شود، نیت بر این اساس زمینه پذیرش و قبول شدن است. همانند مادر مریم که بندگان صالح خدا و زجرهایی که کشیدند را دید، خواست هدیه ای همانند آنها به خدا تقدیم کند.
آیت الله حائری اضافه کرد: اگرالگوی ما کسانی باشند که به شهرت و محبوبیت دنیایی رسیدهاند، و ما مطابق این الگو بخواهیم خود را وقف کنیم قبول نمیشود.
وی درادامه خاطر نشان کرد: اگر طلبگی نزد خداوند قبول شد درک حافظه و سرعت انتقال و عمق اندیشه رشد میکند چرا که همه نانخور نیت اولشان هستند. مثل مسلمانان صدر اسلام در مکه که ورودشان در دین خدا به خاطر دیدن نصر و پیروزی و دستیافتن به دنیا بود، عملشان مورد قبول واقع نشد.
آیت الله حائری در ادامه به تمثیلی زیبا اشاره کرد و گفت: عزت دنیایی همانند سنگ نمک است که اگر در شالوده ساختمان به کار رفته شود، بعد از رسیدن آب به نمک، ساختمان به کلی میریزد. اگر از این نیتها در مذاق شما بوده باید زحمت بکشید سنگهای نمک را از پیها خارج کرده وبه جای آن سنگ خارا (یعنی زندگی کسانی که در راه خدا مشقت کشیدهاند را خوانده و الگوی خود قرار دهید) حال هرچه بر ای سنگ خارا ساختمان بسازید مشکلی پیش نمیآید.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: خلوص قلبی باعث حاکم شدن عقل بر کارها میشود، چرا که تا عقل بر انسان ولایت پیدا نکند چیز دیگری پذیرفته شده نیست. زیرا ولایت اختیاری است و ملوکیت و ربوبیت جبری و جز لوازم توحید است. انسان ولایت عقل را بر خود انتخاب میکند تا خدا بر او ولایت خود را انتخاب کند. کسی که ولایتش را به خدا میدهد مومن است و خدا از او قبول میکند.
آیت الله حائری شیرازی درخاتمه به حدیثی اشاره کرد و گفت: امام صادق (ع) فرمودند: إِنَّ لِلّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَيْنِ: حُجَّةً ظَاهِرَةً، وَ حُجَّةً بَاطِنَةً، فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ، وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ. انسان وقتی از عقل گذر کرد به استاد اخلاق میرسد. استاد اخلاق ولایتت کسی را قبول میکند که او قبلا ولایت عقل را بر خود پیدا کرده باشد چراکه بدون ولایت عقل به جایی نمیرسد، مثل کسانی که رسول خدا استاد آنها بود و به جایی نرسیدند.