عنوان: حکم تشهد و سلام از منظر فریقین

 استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین استاد حسن غفاری فر

 نگارنده: فهیمه جعفریان مرزونی

 تابستان 1397   

 رشته: فقه و اصول

چکیده:

 مسلمانان صدر اسلام در دوران حیات نبوی همگی به تبع پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) نماز را اقامه می‏کردند اما پس از آن حضرت، هر فرقه بنا بر ادعای اطاعت از پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، دربخش‏هایی از نماز متفاوت از دیگران اقامه می‏ کنند. و این اختلاف و تفاوت، ناشی از افتراق امت در رهبران و امامان‏شان است.به عقیده نگارنده، اکثر امت اسلامی با فاصله گرفتن از اهل بیت رسول خدا (علیه السلام)، در عمل از سبک رسول الله (صلی الله علیه و آله) به خطا رفته ‏اند.

در حالیکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آنان را در حدیث ثقلین، سفینه و احادیث دیگر در کنار قرآن برای هدایت و نجات از گمراهی امت قرار داده بودند. حال ما در این رساله بر آنیم با محور قرار دادن اهل بیت رسول الله (علیه السلام)،  به اختلاف عمده‏ای که بین شیعه و سنی در یکی از اجزای نماز وجود دارد به بحث و بررسی بپردازیم. بنابراین در این رساله بنا را بر این گذاشتیم به این پرسش، حکم تشهد وسلام از منظر فریقین به روش تحلیلی– توصیفی پاسخ داده شود و با بررسی و مطالعه به این نتیجه دست یافتیم که تشهد در هر دو قسم، صلوات بعد از آن و سلام در نماز، واجب بوده چرا که مصاب حق و سیره پیامبر و اهل بیت علیهم السلام است.

کلید واژه: حکم، صلاه، تشهد، صلوات، سلام، فریقین

عنوان: احکام فقهی معاشرت زن و مرد در محیط کار و تحصیل

 استاد راهنما: حجت الاسلام والمسلمین حسن غفاری فر

نگارنده: حمیده پرنگ کوشک

 خرداد ماه 1397

 رشته: فقه و اصول

چکیده:

با گسترش جوامع بشری و احساس نیاز به پرورش استعدادهای درونی مانند تحصیل علم و تأمین معاش حضور زنان به عرصه اجتماع پر رنگ تر کرده است و معاشرت کنندگان شامل معاشرت دو هم جنسن و دو جنس مخالف شد. بحث معاشرت در متون دینی به ویژه در آیات و روایات نیز مورد توجه  قرار گرفته است. و حدود و احکام آن، در متون فقهی مغفول نمانده و تحت عناوین مختلفی ، در متون فقهی مورد اشاره قرار گرفته است؛ که در این تحقیق ابتدا تعامل زن و مرد در محیط کار و تحصیل مورد بررسی قرار گرفته است و در ذیل آن به ارتباط کلامی زن و مرد اشاره شده و اختلاط با نامحرم بر اساس روایات در صورتی که در محیط کار و تحصیل عاری از هرگونه گناه و مفسده باشد، نه تنها ایرادی ندارد؛ بلکه اگر ایفای نقش با قصد قربت و هدف متعالی صورت گیرد؛ چه بسا مطلوب هم باشد.

در ادامه در بخش تعامل زن و مرد در محیط کار و تحصیل حکم نگاه عادی زن به مرد در محیط کار و تحصیل بررسی شده که نگاه آلوده زن به مرد بدون تفاوت بین اجنبی و غیراجنبی و بدون لحاظ مواضع خاص بلکه نگاه آلوده و مسموم به­ طورکلی به اتفاق فقها حرام می­ باشد و پوشش زن و مرد از جهات مختلف مانند رنگ و مدل و… تحریک آمیز نبوده، بلکه منطبق بر شرع اسلامی باشد.

واژگان کلیدی: احکام، معاشرت، اختلاط، کار، تحصیل

ياري امام زمان(عج) در اين زمان به انجام صحيح وظايف خود در زمان غيبت است . وظيفه منتظر امام زمان(ع) اين است كه مانند يك منتظر واقعي زندگي كند. وقتي انسان حقيقتا منتظر كسي باشد تمام رفتار و سكناتش نشان از منتظر بودن او دارد. به عنوان مثال اگر منتظر ميهمان باشد حتما خانه را تميز و مرتب مي كند، وسايل پذيرايي را آماده مي كند و با لباس مرتب و چهره اي شاداب در انتظار مي ماند. چنين كسي مي تواند ادعا كند كه منتظر ميهمان بوده است. اما كسي كه نه خانه را مرتب كرده است و نه وسايل پذيرايي را آماده نموده است و نه لباس مرتب و تميزي پوشيده است و نه اصلاً به فكر ميهمان است اگر ادعا كند كه در انتظارميهمان بوده همه او را ريشخند خواهند كرد و بر گزافه گويي او خواهند خنديد.
                   لاف عشق و گله از يار زهي لاف دروغ            عشق بازان چنين مستحق هجرانند
بنابراين انتظار بايد قبل از آنكه از ادعاي انسان فهميده مي شود از رفتار و كردار او فهميده شود. نمي توان هر كسي را كه ادعاي دوستي و ولايت امام زمان(عج) را دارد در شمار دوستان و منتظران او قلمداد نمود. آري «مشك آن است كه خود ببويد نه آنكه عطاربگويد».
با چنين توضيحي روشن است كه يك منتظر واقعي امام زمان بايد رفتارش به گونه اي باشد كه هر لحظه منتظر ظهور امام زمان(عج) باشد. يعني در هر لحظه كه اين خبر را به او بدهند خوشحال شود و آماده باشد براي ياري امام زمان(عج) با مال و جان خويش جهاد نمايد و خود را درراه آن حضرت فدا نمايد. بنابراين يك منتظر واقعي اهل گناه و دلبستگي به دنيا نيست چرا كه چنين كسي نمي تواند از وابستگي ها و دلبستگي ها و آلودگي ها دست بردارد و آماده به خدمت در جهت اهداف مقدس امام زمان(ع) باشد.
با توجه به نكات ذكر شده مي توان برخي وظايف منتظر امام زمان(ع) را چنين ذكر كرد:
1. اولين شرط انتظار؛ معرفت است تا انسان ميهمان خود را نشناسد و از خصوصيات خوب او مطلع نباشد منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامي انسان در انتظار كسي مي نشيند كه او را خوب بشناسد اما اگر انسان كسي را نشناسد ولو بداند كه آن شخص خواهد آمد برايش اهميتي نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان هم چنين است. كساني كه آن حضرت را نمي شناسند مانند كفار و يا اهل اديان ديگر، هرگز انتظار او را نمي كشند اما كساني كه او را مي شناسند و ارزش او را مي شناسند و مقام او رامي دانند منتظر او مي مانند.
كساني كه امام زمان(عج) را نمي شناسند اگر چه به ظاهر مسلمان باشند چنانچه در اين حال بميرند در حال جاهليت از دنيا رفته اند. چنانكه پيامبر اكرم(ص) فرمود: «من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميته جاهليه؛ هر كس بميرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهليت از دنيا رفته است» (بحارالانوار، ج 32، ص 331).
بنابراين اولين شرط انتظار، ايجاد معرفت در مورد امام زمان است و طبيعي است كه هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان بيشتر باشد انسان ارزش او را بيشتر درك خواهد كرد و به عظمت او بيشتر پي خواهد برد و بيشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالي كه افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگي و عطش نسبت به وجود مقدس آن حضرت نخواهند داشت و بدين جهت از زمره منتظران او بيرون هستند. آري:
                وصل خورشيد به شب پره اعمي نرسد             كه در اين آينه صاحب نظران حيرانند
البته شناخت امام زمان دو گونه است. اول، شناخت تاريخي وجود آن حضرت مانند اينكه امام دوازدهم است و تاريخ ولادتش در چه سالي است و مانند آن. اما گونه ديگر شناخت امام زمان(ع)، شناخت مقام نورانيت آن حضرت است كه اين شناخت كار هر كسينيست و ظرفيت و لياقت زيادي مي خواهد. و در حقيقت اصحاب خاص امام زمان(ع) كساني هستند كه آن حضرت را به مقام نورانيت شناخته اند براي آگاهي از مقام عظيم امامت رجوع به زيارت جامعه كبيره و تأمل در معاني عميق و عجيب آن توصيه مي شود.
همچنين خواندن كتب معتبري كه در مورد امام زمان(ع) نوشته شده است مي تواند انسان را تا حدي به مقام و عظمت امام زمان(ع) آشنا سازد.
2. محبت به امام زمان(ع)؛ وظيفه ديگري است كه منتظران آن حضرت بايد در خود ايجاد كنند و آن را افزايش دهند. بديهي است كه تا انسان از ميهمان خويش خوشش نيايد و نسبت به او محبت نداشته باشد هر چند هم كه او رابشناسد نمي تواند واقعا منتظر آمدن او باشد اگر انسان از ميهمان خود بدش بيايد چگونه مي تواند منتظر قدم او باشد و خود را براي پذيرايي از او آماده كند؟ پس تا محبت به امام زمان در وجود انسان شكل نگرفته و شعله ور نشده باشد نمي تواند به وظايف منتظران واقعي عمل نمايد.محبت به امام زمان وظيفه اي است كه پيامبر اكرم(ص) نيز به دستور خدا از ما خواسته است. آنجا كه در قرآن كريم مي فرمايد: «قل لا اسئلكم عليه اجرا الا الموده في القربي» ؛ (شوري، آيه23).
3. ايجاد سنخيت با امام زمان(ع)؛ منتظران واقعي وضعيت روحي و فكري و عملي خود با به گونه اي سامان مي دهند كه سنخيت كاملي با امام زمان(ع) داشته باشند. آيا مي توان منتظر قدوم كسي بود و با او مشابهت و سنخيت نداشت؟ آيا مي توان محبت كسي را داشت اما با او هيچ سنخيت و مشابهتي نداشت؟ ايجاد سنخيت با امام زمان از طريق تقويت ايمان و تقوا و فضايل اخلاقي و درجات معنوي حاصل مي شود. و تنها در اين صورت است كه مي توان ادعاي محبت به امام زمان را داشت. در صورتي كه انسان رفتارش مطابق ميل امام زمان باشد شعله محبت او در دلش زبانه خواهد كشيد و عشق آن حضرت او را به فرياد خواهد آورد و دوري اش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت.
طبيعي است كه هر چقدر اين سنخيت بيشتر باشد محبت آن حضرت به انسان بيشتر خواهد شد و محبت انسان نيز به آن حضرت افزون تر خواهد گشت.
4. ارتباط با منتظران ديگر؛ منتظر امام زمان مي داند كه برنامه آن حضرت يك برنامه جهاني است و بايد ياوران زيادي داشته باشد تا حركتش پيروز شود. بنابراين به فكر گسترش ياران و منتظران آن حضرت خواهد افتاد و باارتباط با آنها به تقويت روحيات ايماني خود و ديگران خواهد پرداخت تا بر اساس تعاونوا علي البرّ و التقوي به كمك مؤمنان منتظر ديگر خود را آماده ظهور حضرت بنمايد.
5. دعا براي تسريع در ظهور امام زمان(ع)؛ منتظر واقعي هر لحظه انتظار محبوب را مي كشد و از خدا مي خواهد كه هر چه زودتر او را برساند بنابراين دعاي فراوان براي فرج آن حضرت از وظايف هميشگي منتظرآن حضرتش مي باشد. دعاي براي تسريع در فرج امام زمان مورد توصيه آن حضرت نيز مي باشد.
6. ارتباط با امام زمان(ع) به شكل هاي مختلف؛ اگر انسان منتظر محبوب خويش را نيابد سعي مي كند عدم دوري محبوب خويش را از طريق ديگري مانند تلفن و نامه جبران نمايد تا اگر به ملاقات او موفق نشده است لا اقل ارتباط ضعيفي با او داشته باشد. همچنين منتظر امام زمان وقتي موفق به زيارت آن حضرت نمي شود از طريق خواندن دعاي ندبه، زيارت آل ياسين، دعاي عهد كه از طرف بزرگان بسيار توصيه شده است، و نيز از طريق رفتن به مسجد جمكران ارتباط خود را با آن حضرت حفظ مي كند.
7. ياد فراوان حضرت؛ ياد كردن از محبوب عادت ديرينه منتظران عاشق است كه چندي منتظر محبوب خويش هستند اما نتوانسته اند پس از مدتها انتظار او را ببينند و حال خود را لا اقل با ياد او و نام او آرام مي كنند. به ياد آوردن امام عصر و عنايت او به شيعيان با ذكر احاديث، كرامات، مقام امام و عنايت امام به شيعيان وظيفه ديگري است كه منتظران واقعي احساس مي كنند و بدين طريق همواره نام و ياد آن حضرت را زنده نگه مي دارند.
8. دادن صدقه براي سلامتي آن عزيز و يا حواله نمودن ثواب هايي براي آن حضرت
9. رفع شبهه و مبارزه با شبهه افكنان درباره وجود، طول عمر و آثار وجودي آن حضرت در بين منتظران.
10. اميدواري بر قيام و انقلاب آن يوسف زهرا(س) و اميد دادن به ديگران
11. ايجاد آمادگي دائم رزمي براي ظهور حضرت چنانكه در روايت آمده است: «ليعدن احدكم لخروج القائم و لو سهما؛ هر يك از شما براي قيام قائم(عج)بايد آماده گردد هر چند با تهيه يك تير باشد» (بحارالانوار، ج 52، ص 366، ح 146).
منتظران و ياوران مصلح جهاني بايد خود صالح باشند؛ بنابراين براي فراهم كردن زمينه ظهور حضرتشان، ما بايد از خود آغاز كنيم و با اراده اي محكم، عزمي راسخ و برنامه اي دقيق به اصلاح افكار و انديشه ها و نيز تغيير و اصلاح رفتار و كردارمان بپردازيم و با آگاهي ازوظايف عملي و گسترش شناخت خود از مباني ديني و معرفتي، در راه تقويت بنيه اعتقادي و اخلاقي خويش، تلاش و كوشش كنيم. و در يك جمله با اجتناب از معاصي، لغزش ها و گناهان و انجام دادن واجبات و وظايف ديني ـ در هر محيطي كه هستيم ـ به خودسازي اقدام كنيم و باتوبه از اعمال گذشته، قلب خويش را براي تجلّي نور الهي آماده سازيم. بنابراين گناهان گذشته ـ هر چند زياد باشد ـ نمي تواند مانع مهمي در راه رشد و كمال و پيوستن به جرگه منتظران و ياوران واقعي امام زمان(عج) باشد. پس با توبه واقعي، مي توان سيئات و بدي هاي گذشته را به حسنه و نيكي تبديل كرد و به اصلاح گذشته همت گماشت.
قرآن راجع به حضرت مهدي(ع) و اصحاب ايشان مي فرمايد: «الدين ان مكناهم في الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزكاه و آمرو بالمعروف و نَهوا عن المنكر؛ كساني كه اگر در زمين به آنان توانايي دهيم، نماز را به پا داشته و زكات را [به مستحق [مي بخشند و به معروف امر نموده و از منكر نهيمي كنند (حج، آيه 41).
امام باقر(ع) در تفسير اين آيه مي فرمايد: «اين آيه براي آل محمد و مهدي(ع) و اصحاب او است».

در نتيجه اگر ما هم مي خواهيم از اصحاب و ياران آن حضرت باشيم، بايد به اين امور اهتمام ورزيم. در اين رابطه به راه كارهاي زير توجه فرماييد:
1. ارتباط معنوي خود را با خداي متعال تقويت كنيد؛
2. نمازهاي يوميه را در اول وقت و حتي المقدور به جماعت بخوانيد؛
3. سعي كنيد در نماز حضور قلب داشته باشيد و هميشه خود را در محضر خداوند متعال بدانيد؛
4. از هر گونه گناه و معصيتي اجتناب كنيد؛
5. حجاب، متانت و وقار خود را كاملاً رعايت كنيد؛
6. بدانيد كه هر هفته، نامه اعمال شما به حضور امام زمان(عج) عرضه مي شود و مورد بررسي قرار مي گيرد؛
7. اكنون كه در دوران تحصيل علم هستيد، بيشترين توجه خود را به درس و موفقيت تحصيلي داشته باشيد؛
8. با مطالعه كتاب هايي كه درباره امام زمان(ع)، آگاهي و شناخت خود را در اين زمينه تعميق و گسترش بخشيد؛
9. براي اصلاح اوضاع فرهنگي دانشگاه، به تنهايي يا به كمك ديگر دانشجويان متدين و دلسوز و يا به كمك بعضي از تشكل هاي مذهبي دانشگاه، امر به معروف و نهي از منكر كنيد و بدين وسيله جلو بعضي اعمال خلاف را بگيريد. در اين راه نهراسيد و خجالت هم نكشيد؛زيرا خشنودي و رضايت امام زمان(ع)، در گسترش ارزش هاي ديني و اخلاقي و اجتناب از گناه و خلاف است.

نويسنده : كاظم مصطفايي

چرا امام زمان(عج) ظهور نمى‏ كنند؟ ياران ايشان چه ويژگيهايى دارند؟

ياران امام سنگهاى زيرين انقلاب جهانى ‏اند همان گونه پيامبر (ص) با همراهى مهاجرين و انصار رسالت خود را به انجام رساند و على (ع) با مجاهدت افسران رشيدش حماسه‏ هاى بزرگ آفريد. حضرت مهدى (عج) نيز با همكارى مردان نمونه عدالت را به جهان باز خواهد آورد. و منابع دينى ما، بر جايگاه والاى آن جوانمردان اشارتها دارد. امامان (ع) همواره آرزومندى همراهى آن حضرت بودند و به اين موضوع متذكر شده ‏اند.
«خدايا درود بفرست بر مولا و سرورم صاحب الزمان و مرا از ياران و پيروان و حاميان او قرار ده و از آنان كه در ركابش، شربت شهادت مى ‏نوشند با شوق و رغبت بى هيچ گونه كراهت.»(1).
و در روايات عدد ياران مهدى (ع) سيصد و سيزده نفر ياد شده است.
امام صادق (ع) مى‏ فرمايد: كأنى أنظر الى القائم على منبر الكوفة و حوله اصحابه ثلاث مائة و ثلاث عشر رجلاً على عدة اهل البدر گويا مى‏ نگرم قائم را بر منبر كوفه و سيصد و سيزده نفر يارانش، كه پيرامونش گرد آمده ‏اند، به شمار اهل بدر»،(2).
اين روايات بطور مستفيض از ائمه ما رسيده است در متون عامه نيز در عدد ياران مهدى شمار ياد شده آمده است.
براى آگاهى بيشتر در اين زمينه ر. ك:

1. بحارالانوار، جلد 52، ص 341.
2. منتخب الاثر فى الامام الثانى عشر، لطف ‏الله صافى، ص 166

3. كمال ‏الدين و تمام النعمه، ص 672.
4. الغيبة، نعمانى، ص 307.

البته در برخى از روايات ياران مهدى ده هزار نفر ياد شده و تا آنان گرد نيايند قيام صورت نمى ‏گيرد.
در اين مورد ابى ‏بصير از امام صادق (ع) نقل مى ‏كند: لا يخرج القائم (ع) حتى يكون تكملة الحلقة. قلت: كم تكمله الحلقه. قال: عشرة الآف تا حلقه كامل نگردد قائم خروج نمى ‏كند گفتم: كامل شدن حلقه به چند نفر است؟ فرمود: ده هزار نفر».
ناگفته نماند كه در روايات عدد ياران گاهى كمتر و در برخى فزونتر ياد شده است.
آنچه كه بنظر مى‏ رسد 313 نفر از ياران عادى حضرت نيستند، بلكه احتمال مى‏ رود اين گروه اندك فرماندهان و وزيران امام باشند كه در آغاز هسته ‏هاى اصلى نيروها را بر عهده دارند. از اين گروه در روايت به نقباء و خواص و ذخر الله تعبير شده است،(3). و اين گروه از صنف و نژاد ويژه نيستند، بلكه از گروهها و نژادهاى گوناگون مى ‏باشند. از اقاليم الارض و « من اقصى البلادند.،(4). و اينكه آيا تا حال اين عدد از ياران بوجود نيامده است. چنانكه قبلاً اشاره شد اولاً: كميّت عدد ياران در روايات مختلف است. ثانياً: اين ياران كه هسته اصلى نهضت را تشكيل مى‏ دهند بعد از گزينش مختلف بوجود مى‏ آيند. طالوت كه در روايات ياران مهدى به ياران او تشبيه شده ‏اند در نبرد با جالوت لشكريانش را با تشنگى آزمود. عدّه ‏اى نتوانستند از امتحان سربلند بيرون آيند. اما عده‏اى با ايمان فكرى و بصيرت واقعى كه داشتند توانستند صبورانه اين آزمايش را تحمل كنند.
امتحان و گزينش براى ياران حضرت مهدى (ع) كمتر از آن امتحان نيست.
امام صادق (ع) مى ‏فرمايد: «دوران غيبت قائم چنان به درازا خواهد كشيد، تا حق در خلوص خود رخ نمايد و ايمانهاى خالص از ناخالص، جدا شود، كسانى كه سرشت ناپاك داشته و ترس آن است كه به هنگام پيروزى دولت قائم، منافقانه خود را در صف مؤمنان جاى دهند، پيش قيام مهدى (ع) از آن جدا شوند.»،(5).
و به ميزان درجات ايمان و گذر از آزمونها منتظران متمايز مى‏ شوند. باز امام صادق (ع) در اين مورد مى‏فرمايد: «در وقت ظهور، برخى ياران شب در بستر ناپديد مى‏ شوند و فرداى آن در مكه ‏اند. و گروهى، روز در آسمان ره مى‏سپارند. گفتم فدايت شوم كدام يك ايمانشان بيشتر است؟ فرمود: آن كه در آسمان حركت مى‏ كند،(6).

بنابراين ياران آنحضرت داراى صفات و ويژگيهاى خاصى دارند كه بعد از گذر از آزمونهاى مختلف و امتحان‏هاى سخت به اين مراحل مى‏ رسند. به چند مورد از اين ويژگيهاى ياران امام اشاره مى‏ شود.
1. بصيرت و آگاهى: ياران امام مهدى (ع) در بصيرت و درايت سرآمدند در فتنه‏ هايى كه زيركان در آن فرو مى‏ مانند هوشيارانه راه جويند. 

حتى اذا وافق القضاء انقطاع مدة البلاء حملوا بصائرهم على اسيافهم و دانوا لربّهم بامر واعظهم چون فرمان خدا آزمايش را به سر آورد، شمشيرها در راه حق آختند و بصيرتى را كه در كار دين داشتند آشكار كردند. طاعت پروردگارشان را پذيرفتند و فرمان واعظشان را شنيدند»،(7).
2. خداجوئى. توحيد و خداجوئى سرلوحه عقايد و خصال ياران مهدى است.
«مردانى كه گويا دلهايشان پاره‏ هاى آهن است. غبار ترديد در ذات مقدس خداى، خاطرشان را نمى ‏آلايد.»،(8).
و اوصاف ديگر مانند، عبادت و بندگى، حافظان حدود الله، شجاعت، ايثار و مواسات، فرمانبرى، كه ياران حضرت مهدى (ع) دارا خواهند بود.

313 نفر از ياران حضرت مهدى (ع) علّت تامه براى قيام آنحضرت نمى‏ باشد بلكه سائر علل و شرايط را نيز بايد در ظهور امام منظور داشت، كه در كتب مربوط آمده است از جمله، اراده و خواست خداوند براى ظهور آن حضرت مى‏ باشد.
براى آگاهى بيشتر در اين زمينه ر. ك: 1. عصر ظهور، على كورانى.
2. دادگستر جهان، ابراهيم امينى.
3. امامت و مهدويت، صافى گلپايگانى.
4. چشم به راه مهدى، جمعى از نويسندگان مجلّه حوزه.

پی ‏نوشت‏
(1) (مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمى، ترجمه الهى قمشه‏اى، ص 988، انتشارات علمى)
(2) (كمال‏الدين و تمام النعمه، شيخ صدوق، جلد 2، ص 672، انتشارات جامعه مدرسين)
(3) (بحارالانوار، ج 53، ص 7)
(4) (همان)
(5) (كمال ‏الدين، ص 356)
(6) (بحارالانوار، ج 52، ص 368)
(7) (نهج ‏البلاغه، فيض‏الاسلام، خطبه 150)
(8) (بحارالانوار، ج 52، ص 308 نقل از كتاب چشم به راه مهدى، ص 372

می شناسمت .

می پرسند : می شناسی اش ؟

می گویم : خوب خوب !

شک می کنم . البته نه خوب خوب . ولی امیدوارم بهتر از دیگران .

می گویند : پس از او بگو !

می پرسم : از کجا شروع کنم ؟

می گویند : از هر کجا که می خواهی , از صفات ؛ اخلاق , ظاهرش .

می گویم : ظاهرش جوان و نیرومند ؛ رنگش گندم گون ؛ بلند پیشانی ؛ بینی کشیده و زیبا ؛ چشمان سیاه و درشت ؛ ابروانی پرپشت و برجسته ؛ شانه ای پهن ؛ موهای مجعد و خالی بر گونه … 1

می پرسند : اخلاقش ؟

می گویم : اخلاقش عین پدران بزرگوارش است , مایه آرامش , برکت , هدایت ؛ داناتر و با درایت تر از همه ؛ لباس خشن ، غذایش نان جو ،صبر پیشه با صلابت، عابدترین ، دلیرترین و جواد .

می‌پرسند : محل زندگی‌اش کجاست ؟

پاسخ می‌دهم : نشانی اش را به من نداده‌ ،البته نمی‌شود گفت نداده، ولی خوب !

می‌گویند : خودت هم فهمیدی چه گفتی؟

می‌گویم : راستش فرموده است هر وقت کارم داشتید کجاها بیایید ، ولی محل زندگی فعلی‌اش را نمی‌دانم . اگر محل زندگی گذشته یا آینده‌اش را بخواهید بلدم.

تعجب می‌کنند : آینده‌اش را؟؟!

می‌گویم : بله قرار است بعدها درکوفه ساکن شود ؛ مثل پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین علیه‌السلام .

می‌پرسند : حالا قرارتان کجاست ؟

جواب می‌دهم : خیلی جاها. مثلاً جمکران ، همین نزدیکی است ،‌البته گاهی خودش به بعضی از بامعرفت ها سرمی‌زند .

می‌پرسند : چه جور آدمی است ؟

می‌گویم : یک یا علی بگویی تا آخرش همراهت هست . تو او را فراموش می‌کنی ؛ او تو را فراموش نمی‌کند .

می‌پرسند : جوری حرف می‌زنی که انگار فامیل و خویشاوند هستید .

می‌گویم : بله نسبتی داریم.

می‌پرسند :چه نسبتی ؟

می‌گویم: مولایم هستند .

گفت‌وگو تمام می‌شود. از هم که جدا می‌شویم رو می‌کنم به شما که نمی‌دانم کجا هستی و می‌گویم : درست که گفتم آقا جان ؟

اگر چیزی اشتباه گفتم ، اگر لاف زدم شما ببخشید . آبروداری کردم ؛ آخر زشت است جلوی دیگران بگویم مولایم را خوب نمی‌شناسم .

علی مهر

1- فرهنگ مهدویت ؛ ص 248

عنوان: قلمرو حق الناس در مناسبات اجتماعی از منظر قرآن و روایات

پژوهشگر:ملیحه برزو

استاد راهنما:حجت الاسلام و المسلمین استاد سید علی اکبر حسینی رامندی

 استاد مشاور:حجت الاسلام والمسلمین استاد مهدی زندیه

رشته: تفسیر و علوم قرآنی

 سال دفاع :1397 

چکیده

حق‌الناس به معنای حقوق مردم بر یکدیگر است که شامل حفظ جان و مال و آبروی افراد است وهمواره در آیات و روایات اسلامی مورد تاکید و سفارش قرار گرفته است و رعایت این حق در جامعه وابعاد مختلف آن از شاخص­های اساسی یک جامعه اسلامی است چراکه اسلام به عنوان دینی کامل، برای ایجاد جامعه ای اخلاقی، همراه با امنیت و آسایش برای همگان، توجه فراوانی به حقوق افراد و لزوم رعایت آن نموده است.

در این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای ابتدا به شرح واژه حق و واژه­های مرتبط با این تحقیق مثل مناسبات اجتماعی و قلمرو ، انواع حق که شامل حق الله و حق الناس است و مصادیق آن پرداخته و سپس تفاوت،ضوابط تشخیص وتزاحم حق الناس باحقوق دیگر،آثار دنیوی واخروی رعایت حق الناس و همچنین قلمرو حق الناس در مناسبات اقتصادی، سیاسی ومدنی، علمی وفرهنگی، خانوادگی و خویشاوندی،از منظر آیات قرآن و روایات را مشخص کرده ایم.

کلید واژه: حق الناس، قلمرو ، مناسبات اجتماعی

حضرت آیت الله بهجت(ره)
هماهنگی و موافقت اخلاقی بین زن و مرد در محیط خانواده از هر لحاظ و به هر صورت، صددرصد برای غیر انبیا(علیهم السلام) غیر ممکن است. اگر بخواهیم محیط خانه گرم‌ و با صفا و صمیمی باشد. فقط باید صبر و استقامت‌ و گذشت و چشم‌پوشی ‌و رأفت را پیشه خود کنیم تا محیط خانه گرم و نورانی باشد.

عنوان پایان نامه:  روش قرآن در نهادینه سازی امر به معروف و نهی از منکر

 پژوهشگر: زینب السادات احمدپناهی

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محسن قمرزاده (زید عزه)

 سال دفاع: 1397

محل نگهداری: کتابخانه موسسه معصومیه

خواهران جهت استفاده از پایان نامه می توانند به کتابخانه موسسه مراجعه نمایند.

چکیده

ظهور مفاهيم و مباني شريعت اسلام در ميان قبايل متفرق عرب جاهلي، ظرف مدت کوتاهی از آنان امتي متحد و متمدن ساخت كه به تمدن‌هاي عظيم آن دوران پهلو مي‌زد. اين امر، محصول در هم تنيدگي روشی مبتني بر اصل تدريج و ترتيب با محتوایی عمیق و جامع در مصحف شريف می­باشد. امر به معروف و نهي از منكر از جمله عناصری بود که در اثر این ترکیب و به منظور ضمانت اجراي احكام و بقاء آيين اسلام در ميان معاصرین نزول نهادينه گشت.

تتبع در سیر تنزیلی آیات مرتبط با موضوع مورد پژوهش روشن می­سازد که سوره­های مکی با ایجاد زمینه­های لازم، جامعۀ ایمانی مدنی را مهیای پذیرش و اجرای فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر در سطح اجتماع می­نمایند. از جملۀ این زیر ساخت­ها، ترغیب مخاطبین به انفاق، رسیدگی به امور ایتام، توصیۀ یکدیگر به شکیبایی و حرکت در مسیر حق و ارزش دانستن مسئولیت پذیری در قبال سرنوشت هم نوعان و نیز توبیخ هر گونه عملکرد مخالف با آموزه­های مذکور و ضدارزش شمردن منفعل بودن در برابر سرانجام آن­ها می­باشد.

اینک نوبت به سوره ­های مدنی می­ رسد که پس از اعلان عمومی وجوب امر به معروف و نهی از منکر بر مؤمنین به گسترش و بسط این فرهنگ در جامعۀ ایمانی و محافظت از آن بپردازند. بنابراین جهت دست یافتن به این مهم، برحذر داشتن مؤمنان از موانع موجود در مسیر نهادینه سازی، تبیین مشکلات و تشریح راه کارهای فائق آمدن بر آن­ها نظیر آغاز نظارت اجتماعی از جامعۀ کوچک خانواده را در دستور کار قرار می­دهند.

    كليدواژه‌ها: روش، نهادينه‌سازي، ترتيب نزول، امر به معروف و نهي از منكر

به همت مرکز پژوهش‌های اسلامی معصومیه دوره‌های جدید تربیت پژوهشگر ذیل دو گروه مطالعات کاربردی اخلاق و تربیت و مطالعات کاربردی معارف اسلامی از ترم جاری آغاز شد. پس از فراخوان، ثبت‌نام و مصاحبه انجام شد و خواهران توانمند جهت حضور در سه هسته مطالعاتی پژوهشی گزینش شدند.
دوره‌های تربیت پژوهشگر مرکز پژوهش‌های اسلامی معصومیه در چهار ترم برگزار می‌شود و همراه با برگزاری جلساتی زیر نظر اساتید، کارگاه‌های جامع دانش‌افزایی و مهارت‌افزایی و نشست‌های عمومی و تخصصی نیز برای اعضای دوره، برگزار می‌شود. اعضای هسته‌ها در طی جلسات دوره به فراگيری اصول و فنون پژوهش، انجام مطالعات تخصصی به منظور تعميق و توسعه مطالعات تخصصی و نگارش مقاله پژوهشی می‌پردازند و موظف‌اند در مدت دوره، سه مقاله پژوهشی تدوين و تحويل دهند. انتخاب موضوع مقاله پژوهشی در جلسات هسته و انجام پژوهش زير نظر استاد مربوطه انجام می‌شود.
هسته‌های مطالعاتی پژوهشی زیر از ترم جاری با حضور اساتید بزرگوار آغاز به کار نمودند:
* هسته مطالعاتی پژوهشی «غرب شناسی با رویکرد تمدنی» زیر نظر استاد حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر بابایی
* هسته مطالعاتی پژوهشی «مرجعیت علمی قرآن» با نظارت استاد حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر یوسفی¬مقدم و بهره‌گیری از اساتید بزرگوار آقایان حجت الاسلام والمسلمین دکتر بهمنی، حجت الاسلام والمسلمین موسوی عبادی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضایی اصفهانی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر اعرابی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر قطبی
* هسته مطالعاتی پژوهشی «عفاف و حجاب» با حضور استاد حجت الاسلام والمسلمین آقای بیاتی

به گزارش روابط عمومی موسسه حجت الاسلام والمسلمین صمدی یزدی در نشست اخلاقی با طلاب موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران)؛ ضمن تبریک به مناسبت فرا رسیدن اعیاد مبارک شعبانیه و با اشاره به اهمیت ماه شعبان به بیان ضرورت خودسازی در این ماه پر برکت و آماده‌سازی برای ماه مبارک رمضان پرداخت و اظهار داشت: انسان‌ها در مقابل فرصت‌ها به سه دسته تقسیم می‌شود بعضی فرصت‌ساز هستند یعنی با سعی و تلاش از هر وقتی که پیش می‌آید استفاده و برای خود فرصت ایجاد می کنند. بعضی‌ها در این حد نیستند که بتواند فرصت ساز باشد و فرصت ایجاد کنند اما اگر فرصتی پیش بیاید استفاده می‌کنند از فرصت بهره می‌برند و نمی‌گذارند که فرصت به سادگی از دست برود. گروه سوم کسانی هستند که فرصت‌سوز هستند یعنی فرصت‌های خوبی در زندگی برای آنها پیش می‌آید اما خیلی ساده این فرصت را از دست می‌دهند و بعد دچار تاسف و تاثر و حسرت می‌شوند که آن هم دیگر سودی نخواهد داشت.

وی افزود: مواظب باشید از این نفحات الهی و این فرصت‌هایی که از سوی خداوند متعال به شما دست می‌دهد  بهره ببرید زیرا فرصت، معطل کسی نمی‌شود و می‌گذرد همچنان که ابرها می‌آیند و می‌روند و توقف نمی‌کنند. این فرصت‌ها به چند دسته تقسیم در زندگی مهمترین فرصت، کسب تقوا و فضیلت است.

گاهی فرصت، فرصتِ مکانی است مثلا شخص توفیق پیدا می کند که به مکه مکرمه برود باید از این فرصت استفاده کند گاهی انسان باید از محضرعالمی بزرگوار استفاده کند لذا سفارش شده است که کمتر صحبت کنید بیشتر گوش بدهید. از دیگر فرصت‌هایی که برای خواهران طلبه دست داده فرصت ورود به حوزه و تحصیلات علوم دینی است. قدر خود را بدانید و از این فرصت استفاده کنید کسی که در این مسیر قدم برداشت و به دیگران هم علم بیاموزد خداوند متعال راهی را پیش پای او می‌گذارد که به بهشت منتهی می شود و مورد عنایت خاص خداوند قرار می گیرد.

استاد حوزه‌های علمیه با اشاره به روایات متعدد در خصوص اهمیت ماه شعبان تصریح کرد: ماه‌های رجب و شعبان و رمضان از وضعیت فوق العاده‌ای برخوردار هستند. ماه معظم شعبان در فضائل از ماه رجب بالاتر است و برتر از همه ماه مبارک رمضان است که ماه ضیافت و مهمانی بزرگ پروردگار است گویا این دو ماه مقدمه‌ای برای ورود به مهمانی خدای متعال است. انسان در ماه رجب در ماه شعبان از گناهان خود استغفار می‌کند توبه می‌کند و پاک می‌شود لباس تقوا به تن می‌کند تا در این مهمانی شرکت کند در مهمان‌های معمولی هم اینگونه است انسان در بیرون از مهمانی تدارکات را فراهم می‌کند آراسته و با لباس منظم وارد مهمانی می‌شود و اگر کسی به خاطر تقرب به خدا و محبت پیغمبر روزه بگیرد محبوب خدا می‌شود پروردگار او را به خودش نزدیک می‌کند و کرامت به او می‌بخشد و بهشت را به او واجب می کند.

حجت الاسلام والمسلمین صمدی یزدی درپایان سخنان خود ضمن تاکید بر امر تبلیغ، نوشتن احادیث، داستان‌ها، یادداشت برداری، حضور مستمر در جلسات سخنرانی، تمرین قبل از اجرای سخنرانی‌های برای دیگران را سرمایه‌ای برای تبلیغ دانست.